Co musisz wiedzieć o chorobie zwyrodnieniowej stawów?

Choroba zwyrodnieniowa stawów to zbiorcze określenie licznych procesów zachodzących w obrębie tworzących go tkanek, prowadząc do ich uszkodzenia, a w rezultacie upośledzenia jego funkcji. Schorzenie to stanowi częsty problem, szczególnie u osób starszych. Pojawiające się w jego przebiegu ograniczenie ruchomości stawów oraz ból znacząco obniżają jakość codziennego życia, będąc jedną z najczęstszych przyczyn niepełnosprawności u osób powyżej 75 roku życia. Jakie są przyczyny zwyrodnienia stawów i czy może być ono skutecznie leczone?

Co to jest zwyrodnienie stawów?

Zwyrodnienia stawów to stan, w który dochodzi do patologicznych zmian w strukturze chrząstki stawowej, które prowadzą do jej degradacji, a także nieprawidłowego twardnienia oraz przebudowy znajdującej się pod nią tkanki kostnej. W początkowym stadium choroby dochodzi także do rozwoju stanu zapalnego w obrębie błony maziowej, która z czasem może ulec trwałemu uszkodzeniu, a nawet zniszczeniu. W dalszym przebiegu schorzenia zmiany pojawiają się również w torebkach stawowych, więzadłach oraz mięśniach otaczających staw.

Choroba zwyrodnieniowa stawów – przyczyny

Objawy zwyrodnienia stawów pojawiają się na skutek różnych czynników zaburzających procesy degradacji oraz regeneracji chrząstek stawowych, podchrzęstnej warstwy kostnej oraz innych tkanek tworzących staw. Jako główną przyczynę zwyrodnienia stawów wymienia się naturalne zużywanie się chrząstki stawowej oraz będące skutkiem starzenia się organizmu obniżenie efektywności regeneracji tkanek. Z czasem staw coraz gorzej amortyzuje wstrząsy, a powierzchnie sąsiadujących ze sobą kości zaczynają się ścierać.

Wśród czynników sprzyjających rozwojowi choroby zwyrodnieniowej stawów należy wymienić również ich przeciążenie spowodowane przez np. nieprawidłowości w budowie anatomicznej, zwiększenie nacisku na powierzchnie stawów czy regularne, gwałtowne obciążenia powierzchni stawowych. W połączeniu ze związanymi z wiekiem zmianami w strukturze chrząstki prowadzi do to powstawania uszkodzeń, których starzejący się organizm nie jest w stanie naprawić.

Przeczytaj też: przyczyny i objawy bólu i ograniczenia ruchomości stawów

Objawy choroby zwyrodnieniowej stawów

To, jakie są objawy choroby zwyrodnieniowej stawów, zależy przede wszystkim od stadium jej zaawansowania. Jednym z pierwszych symptomów jest ból stawu, który pojawia się w trakcie ruchu; jest on szczególnie nasilony w trakcie pierwszych ruchów wykonywanych po okresie spoczynku, a następnie łagodnieje. Z początku ustępuje w okresach bezruchu; w miarę rozwoju choroby może jednak pojawiać się również w spoczynku, także podczas snu.

Objawy zwyrodnienia stawu obejmują także ograniczenie ruchomości, widoczne zniekształcenie i poszerzenie jego obrysu, a z czasem także bolesność uciskową, niestabilność stawu oraz zauważalne podczas ruchu trzeszczenie, a także osłabienie siły mięśniowej oraz zanik mięśni.

Tym, po czym można poznać, że ma się zwyrodnienie stawów, są przede wszystkim charakterystyczne objawy kliniczne połączone z wynikami badań obrazowych oraz fizykalnych. W wielu przypadkach zmiany w obrębie stawów widoczne są na zdjęciach rentgenowskich; w początkowym stadium choroby bywają one jednak niezauważalne.

Czy chorobę zwyrodnieniową stawów można leczyć?

Leczenie choroby zwyrodnieniowej stawów polega przede wszystkim na łagodzeniu jej objawów, a także wprowadzeniu zmian w stylu życia, które mogą zmniejszyć nasilenie dolegliwości oraz spowolnić rozwój schorzenia.

To, jak zatrzymać zwyrodnienie stawów oraz czy w ogóle jest to możliwe zależy głównie od stopnia zaawansowania choroby. Duże znaczenie ma regularna aktywność fizyczna dostosowana do wieku oraz kondycji chorego. Może ona obejmować spacery, jazdę na rowerze, pływanie, nordic walking lub ćwiczenia wykonywane na stepperze. Ból może być łagodzony poprzez miejscowe stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych.

Do najnowocześniejszych metod leczenia, które przynoszą długotrwałą ulgę przy zwyrodnieniu stawów, należą zastrzyki dostawowe z kwasem hialuronowym. Substancja ta występuje naturalnie w ludzkim organizmie, stanowiąc m.in. podstawowy składnik mazi stawowej. Podawany w formie zastrzyków poprawia elastyczność chrząstek i przywraca mazi stawowej odpowiednią lepkość. Pozwala to złagodzić ból oraz poprawić ruchomość stawu, eliminując dolegliwości wynikające z ocierania się o siebie stykających się chrząstek.

Zastrzyki z kwasu hialuronowego w Warszawie wykonywane są w gabinecie Vitabene. Są one praktycznie bezbolesne; aby uzyskać najlepsze efekty, preparat podawany jest pod kontrolą ultrasonografu.

Już po kilku dniach od zabiegu można zauważyć poprawę funkcjonowania stawu. Docelowy efekt osiągany jest zazwyczaj po około 2-3 tygodniach od rozpoczęcia kuracji i utrzymuje się nawet do 12 miesięcy. Jeśli dolegliwości pojawią się ponownie, terapię można powtórzyć. Ponieważ w jej trakcie podaje się substancję, która naturalnie występuje w organizmie człowieka, nie zaobserwowano skutków ubocznych. Warunkiem jest przeprowadzenie zabiegu przez doświadczonego ortopedę, np. przez specjalistę przyjmującego w Vitabene w Warszawie.

Bibliografia:

1. P.A. Klimiuk, A. Kuryliszyn-Moskal, Choroba zwyrodnieniowa stawów, Reumatologia wyd. II, Medical Tribune Polska, 2016, dostęp 19.08.2022
2. N. Łabędź, Choroba zwyrodnieniowa stawów, Świat Seniora nr 2/2020, dostęp 19.08.2022

3. J. Kłosowska, A. Zalewska, A.W. Przystupa, A. Szpakow, I. Wilińska, E. Kleszczewska, M. Knaś, Choroba zwyrodnieniowa stawów – etiopatogeneza i leczenie, Medical&Health Sciences Review, 2016;2(2), dostęp 20.08.2022