Co to jest bliznowiec, jak powstaje i czy można go leczyć?
Zwykle niebolesna, ale szpecąca zmiana skórna, jaką jest bliznowiec (keloid) to przede wszystkim problem estetyczny. Keloid potrafi osiągać duże rozmiary i ma tendencję do rozprzestrzeniania się po ciele. Chociaż zazwyczaj nie stanowi zagrożenia dla życia, może znacząco obniżyć jego jakość i samoocenę chorego.
Bliznowiec a blizna przerostowa, co to jest i czym się różnią?
W miejscu naruszenia ciągłości skóry, czyli w miejscu rany, po jej wygojeniu powstaje blizna. Jest to zmiana skórna, będąca następstwem, zastąpienia ubytku tkanką łączną włóknistą. Czasami blizna rozrasta się nadmiernie, zmieniając się w bliznę przerostową, która pojawia się stosunkowo szybko po urazie, jest słabo unaczyniona i ma tendencję do jaśnienia i zmniejszania się. Blizna przerostowa tworzy się w obrębie zranienia i nie przekracza tego obszaru.
Z kolei bliznowiec jest efektem patologicznego, nadmiarowego rozrostu tkanki włóknistej, tworzącej bliznę. Może pojawić się w każdym miejscu na skórze zarówno w obszarze dużych zranień, jak i bardzo niewielkich np. po ugryzieniu owada. Bliznowiec jest mocno unaczyniony, dlatego zazwyczaj ma różową lub fioletową barwę, przekracza linię zranienia i ma tendencję do znacznego rozrostu i nie znika samoistnie. Najczęściej ma wygląd gładkiej, uniesionej ponad powierzchnię skóry zmiany o charakterze bliznowym o różowym lub fioletowym zabarwieniu. Może powodować swędzenie, dyskomfort, ból i być wrażliwy na dotyk. Jeżeli ulegnie zbytniemu rozrostowi, przyjmuje formę wyrośli skórnej, będącej poważnym problemem estetycznym.
Skąd się biorą bliznowce?
Bliznowiec jest łagodnym nowotworem wywodzącym się z tkanki łącznej, ale sam proces jego powstawania nie jest do końca znany. Podejrzewa się, że ma związek ze zmianą w sygnałach komórkowych, które odpowiadają za ich wzrost i proliferację. Jest wynikiem nieprawidłowego gojenia się rany, w trakcie którego powstają zbyt duże ilości kolagenu. Skłonność ta jest cechą indywidualną i dziedziczną, a największą podatnością na tworzenie się tego typu zmian charakteryzują się ludzie rasy czarnej.
Najważniejsze czynniki ryzyka rozwoju bliznowca:
- Indywidualne predyspozycje genetyczne,
- Rodzinne występowanie bliznowców – dziedziczność,
- Kolor skóry (ciemna lub czarna karnacja),
- Urazy z przerwaniem ciągłości skóry, rany chirurgiczne,
- Oparzenia,
- Trądzik,
- Przekłuwanie uszu i innych części ciała.
Czy bliznowce są groźne?
Tego typu zmiany stanowią zazwyczaj problem kosmetyczny i nie są zagrożeniem dla życia. Jednakże nadmierny rozrost bliznowca może prowadzić do wielu powikłań, obniżenia komfortu życia i samooceny. Keloid rosnący w miejscach ruchomych np. w okolicy stawów, będzie ograniczać ich ruchomość. Może zostać zarażony i przemienić się we wrzód, dlatego wszelkie tego typu zmiany należy poddawać kontroli lekarskiej. Przy czym samo usunięcie chirurgiczne zmiany może być niewystarczające, gdyż istnieje 50% szansa nawrotu bliznowca. W gabinecie chirurgicznym Vitabene w Warszawie zajmujemy się leczeniem bliznowców oraz innych zmian skórnych, stosując metody maksymalizujące szanse na długodystansowe pozbycie się problemu.
Metody leczenia bliznowców
Istnieje kilka metod leczenia keloidów, dobieranych w zależności od preferencji chorego, możliwości gabinetu, lokalizacji i wielkości samej zmiany oraz innych czynników. O tym, jaka terapia zostanie zastosowana decyduje lekarz na podstawie wywiadu lekarskiego oraz badania diagnostycznego.
- Zabieg chirurgicznego wycinania bliznowców jest rzadko stosowany ze względu na możliwość odrastania zmian, które mogą być jeszcze większe i bardziej widoczne.
- Lepsze efekty przynosi zabieg laserowego usunięcia zmian[J.K1] , wymaga jednak fachowego podejścia i wielokrotnego powtarzania sesji. Laserowe usuwanie bliznowców powinno być przeprowadzone wyłącznie w wyspecjalizowanych gabinetach.
- Skuteczna jest również krioterapia, czyli wymrażanie tkanki ciekłym azotem, ale istnieje ryzyko, że zmiana stanie się ciemniejsza, a przez to bardziej widoczna.
- Do metod farmakologicznych leczenia keloidów można zaliczyć: zastrzyki z kortyzolu i zastrzyki z interferonu gamma, które hamują syntezę kolagenu i procesy włóknienia.
- Jako wsparcie leczenia stosowane są olejki i maści nawilżające z roślinnymi wyciągami lub alantoiną z heparyną, które należy stosować po zagojeniu się rany, by nie dopuścić do jej nieprawidłowego zbliznowacenia.
Która z powyższych metod jest najlepsza? Wszystko zależy od samej zmiany, jej tendencji do odrastania, wielkości i lokalizacji. W leczeniu keloidów często stosuje się więcej niż jedną terapię, by uzyskać najlepsze wyniki np. laserowe usuwanie, łączy się z leczeniem farmakologicznym.
Jak zapobiegać powstawaniu bliznowców?
Nie ma możliwości całkowitego wyleczenia i pozbycia się problemu „raz na zawsze”. Osoby mające skłonności do tworzenia się bliznowców muszą unikać urazów skóry i, jeśli to możliwe, wykonywania zabiegów chirurgicznych. Jeżeli już jakaś rana powstała, należy zastosować opatrunek z kontrolowanym uciskiem, a po wygojeniu rany nanosić na nią maści i kremy przeciwdziałające powstawaniu blizn.
[J.K1]Link do artykułu