Co to jest łokieć golfisty – przyczyny i objawy dolegliwości

Łokieć golfisty to potoczna nazwa entezopatii – schorzenia zwanego również „łokciem oszczepnika”. Wbrew pozorom, to nie miłośnicy golfa, tenisa czy lekkoatletyki zapadają na nie najczęściej. Aż 90% przypadków choroby dotyczy osób pracujących przy komputerze oraz wykonujących prace manualne. Od czego powstaje łokieć golfisty i jak się objawia? Na czym polega leczenie tej dolegliwości?

Czym jest łokieć golfisty?

Mianem łokcia golfisty określa się zespół bolesności tkanek miękkich położonych po wewnętrznej, bocznej stronie stawu łokciowego. Najczęściej u jego podłoża leży uszkodzenie przyczepów mięśni zginaczy przedramienia lub zginacza promieniowego nadgarstka. Choroba dotyka przede wszystkim osoby w wieku od 45 do 54 lat, w sumie około 1-3% populacji.

Łokieć golfisty jest chorobą o charakterze przewlekłym, powodującą znaczne obniżenie jakości życia, wynikające przede wszystkim z bólu oraz upośledzenia prawidłowego funkcjonowania łokcia i nadgarstka.

Łokieć golfisty – przyczyny

Zgodnie z tym, co sugeruje określenie „łokieć golfisty”, przyczyny choroby związane są przede wszystkim z częstym wykonywaniem powtarzalnych ruchów nadgarstka połączonych z pokonywaniem oporu. Skutkiem powstających w ten sposób przeciążeń są mikrourazy oraz nieprawidłowy przyrost mięśni.

Powiększony mięsień łokciowy lub głowa mięśnia trójgłowego ramienia może uciskać na nerw łokciowy, powodując dolegliwości bólowe. Z czasem w obrębie wcześniejszych mikrourazów rozwija się stan zapalny; dochodzi także do neowaskularyzacji, czyli pojawienia się zmian degeneracyjnych struktury kolagenu w stawie oraz jego ukrwienia.

Łokieć golfisty to choroba, która rzadko dotyka zawodowych sportowców. Najbardziej narażone na nią są osoby, których praca polega na regularnym, długotrwałym wykonywaniu energicznych ruchów nadgarstka, w tym przeprostów oraz nawracania. W grupie podwyższonego ryzyka znajdują się m.in. malarze, rzeźbiarze, elektrycy, hydraulicy, stomatolodzy, osoby piszące na klawiaturze, ogrodnicy oraz murarze.

Jak objawia się łokieć golfisty?

W przypadku łokcia golfisty objawy kliniczne obejmują przede wszystkim ból odczuwalny po bocznej stronie łokcia, który nasila się przy niektórych ruchach, np. zaciskaniu pięści czy odginaniu nadgarstka. U niektórych osób promieniuje on do zewnętrznej części przedramienia.

Jeżeli zmienione chorobowo tkanki uciskają na nerw łokciowy, odczuwalne staje się mrowienie serdecznego i małego palca, a także ich drętwienie.

Objawy łokcia golfisty wykazują tendencję do utrzymywania się przez okres około kilku miesięcy, a następnie samoistnego zanikania. Nie oznacza to jednak, że problem znika – jeżeli w tym czasie nie zostanie podjęte leczenie, choroba będzie nawracać w przyszłości.

Nieleczony łokieć golfisty z czasem prowadzi do problemów z wykonywaniem czynności wymagających chwytu – otwieraniem drzwi, podawaniem ręki czy podnoszeniem przedmiotów – również bardzo lekkich. W niektórych przypadkach odczuwane dolegliwości rozszerzają się na całą kończynę górną, a nawet na szyjny odcinek kręgosłupa. Wiele osób skarży się także na nadwrażliwość okolicy łokcia na dotyk oraz wyraźne osłabienie ręki.

Łokieć golfisty – leczenie

Jak wyleczyć łokieć golfisty, by uniknąć nawrotów choroby? Najważniejsze jest szybkie podjęcie działań mających na celu złagodzenie dolegliwości w jej ostrej fazie. Konieczny jest odpoczynek i oszczędzanie bolącego stawu, a także chłodzenie go za pomocą zimnych okładów lub odpowiednich żeli. Podobnie jak przy innych stanach zapalnych, w żadnym wypadku nie należy rozgrzewać chorego miejsca. Jeśli objawy nie ustąpią lub pojawią się problemy ze zginaniem kończyny w stawie łokciowym, należy pilnie skontaktować się z lekarzem.

Leczeniem łokcia golfisty zajmuje się ortopeda. W gabinecie Vitabene wstępna konsultacja polega na przeprowadzeniu dokładny wywiadu przez specjalistę oraz wykonaniu badania palpacyjnego okolic stawu; czasami lekarz może także zlecić badania obrazowe, np. USG, RTG lub MRI. Pozwala to określić stopień zaawansowania choroby oraz nakreślić plan leczenia.

To, jak leczyć łokieć golfisty, jest w dużej mierze uzależnione od stanu pacjenta oraz nasilenia zgłaszanych przezeń dolegliwości. Najczęściej jest to połączenie fizjoterapii oraz leczenia objawowego. W niektórych przypadkach konieczne jest jednak leczenie chirurgiczne. W Warszawie zajmują się nimi ortopedzi przyjmujący w gabinecie Vitabene. Nowoczesne techniki zabiegów oraz kompleksowa opieka na każdym etapie leczenia to szansa na powrót do pełni zdrowia i trwałe uwolnienie się od dolegliwości.

Bibliografia:

1. P. Krawczyk-Szulc, E. Wągrowska-Koski, A. Puzder, P. Markowski, J. Walusiak-Skorupa, Przewlekłe zapalenie nadkłykci kości ramiennej wywołane sposobem wykonywania pracy – wytyczne diagnostyczno-orzecznicze, Medycyna Pracy 2015;66(3):443–450, dost. 21.08.2022
2. K. Radlak, Łokieć golfisty – objawy, przyczyny, leczenie, Portal Fizjoterapeuty, 16.01.2014, akt. 27.05.2021, dost. 21.08.2022

3. P. Cieciuch, kons.mer. lek. A. Witkowska, Łokieć golfisty – przyczyny, objawy, leczenie. Rehabilitacja łokcia golfisty, Medonet.pl, 5.11.2018, akt.26.04.2022, dost. 21.08.2022