Co to jest łokieć tenisisty? Objawy i przyczyny

Wbrew nazwie, dolegliwość ta nie dotyczy tylko (a nawet głównie) tenisistów. Jej nazwa to po prostu potoczne określenie entezopatii mięśni prostowników nadgarstka, czyli zmian pojawiających się na skutek przeciążenia przyczepów ścięgien do kości. Spowodowana jest przede wszystkim powtarzającymi się, nakładającymi na siebie mikrourazami. Co to jest łokieć tenisisty i… czy sam przejdzie?

Czym jest łokieć tenisisty?

Łokieć tenisisty to schorzenie, które występuje stosunkowo często, głównie u osób w wieku 35-55 lat. W początkowym stadium związane jest przede wszystkim ze stanem zapalnym struktur anatomicznych w okolicy łokcia. Następnie w jego przebiegu dochodzi do zmian degeneracyjnych w strukturze kolagenu w połączeniu z nieprawidłowym ukrwieniem tkanek w obrębie stawu. Spowodowane są one głównie powtarzającymi się przeciążeniami i mikrourazami mięśni prostowników nadgarstka oraz palców.

Jeżeli problem łokcia tenisisty dotyczy Ciebie, sprawdź ofertę gabinetu Vitabene.

Łokieć tenisisty – przyczyny

Tym, od czego robi się łokieć tenisisty, są niewielkie uszkodzenia w obrębie włókien kolagenowych, z których zbudowane są ścięgna. Nie są one odczuwalne, ale ich częste powtarzanie się prowadzi do uruchomienia naturalnych procesów naprawczych. W uszkodzonych miejscach nadbudowana jest tkanka łączna; z czasem pojawiają się również zwapnienia. Równocześnie zachodzi neowaskularyzacja, czyli tworzenie się nowych naczyń krwionośnych w miejscach, w których do tej pory nie występowały. Zaburza to prawidłowe ukrwienie okolicy stawu.

Objawy sugerujące łokieć tenisisty pojawiają się między innymi u osób amatorsko uprawiających sporty takie jak tenis, squash czy badminton, zwłaszcza jeśli popełniają błędy techniczne. Najczęściej jednak obserwuje się je u stomatologów, informatyków, hydraulików, malarzy, ogrodników, elektryków oraz innych osób wykonujących pracę, w ramach której konieczne jest wykonywanie częstych, energicznych ruchów kończyny górnej z przeprostowywaniem i nawracaniem nadgarstka.

Choć problem najczęściej dotyka osób między 35. a 55. rokiem życia, przyczyny łokcia tenisisty sprawiają, że choroba może pojawić się w każdym wieku.

Łokieć tenisisty – objawy

Charakterystycznym objawem łokcia tenisisty jest ból pojawiający się w bocznej części stawu łokciowego. Odczuwalny jest głównie w miejscu, w którym wyczuwalna jest kostna wypukłość łokcia z jego zewnętrznej strony – czyli tam, gdzie znajdują się przyczepy ścięgien mięśni przedramienia.

Natężenie bólu rośnie przy niektórych ruchach:

• odwracaniu przedramienia (skręcaniu na zewnątrz),
• prostowaniu stawu łokciowego, szczególnie przeciw oporowi,
• prostowaniu nadgarstka (zgięcie w kierunku grzbietu ręki),
• prostowaniu zgiętych palców.

Prowadzi to do znacznych utrudnień w codziennym funkcjonowaniu. Trzymanie kubka, podawanie ręki czy inne proste czynności wiążą się z odczuwaniem bólu, a z czasem mogą stać się nawet całkowicie niemożliwe.

Jak sprawdzić czy mam łokieć tenisisty?

Dziedziną medycyny, która zajmuje się diagnozowaniem i leczeniem łokcia tenisisty, jest ortopedia. Niezbędne w tym celu badania oraz konsultacje można przeprowadzić w warszawskim gabinecie Vitabene.

W trakcie wizyty lekarz wykonuje między innymi badanie palpacyjne okolicy nadkłykcia bocznego oraz mięśni prostowników nadgarstka; jeśli w jego trakcie manifestuje się ból, może to świadczyć o rozwoju łokcia tenisisty. Specjalista ocenia także zarysy więzadeł, i ogólne czynności kończyny górnej.

Podobnie, jak w przypadku innych dolegliwości łokcia, niekiedy konieczne mogą być badania obrazowe, w tym USG. Jeśli choroba jest bardziej zaawansowana, pomocne bywa wykonanie zdjęcia RTG, pozwalające ujawnić obecność zwapnień w zakresie przyczepów ścięgien.

Czytaj także: co to jest łokieć golfisty?

Leczenie łokcia tenisisty – na czym polega?

Aby zapewnić sobie szybki i całkowity powrót do zdrowia, leczenie łokcia tenisisty należy podjąć możliwie wcześnie. Tylko wówczas procesy chorobowe nie będą postępować, a dolegliwości bólowe znikną.

Przed wizytą u ortopedy można nieco zmniejszyć nasilenie bólu poprzez stosowanie okładów z lodu (umieszczonego w woreczku lub zawiniętego w ściereczkę, nie bezpośrednio na skórę) przez kilkanaście minut, kilka razy dziennie.

W leczeniu pomocne są również specjalne ćwiczenia na łokieć tenisisty, mające na celu przede wszystkim wzmocnienie i rozciągnięcie mięśni, głównie przedramienia. Należy jednak pamiętać, by nie rozpoczynać treningów na własną rękę – zawsze należy robić to w porozumieniu z fizjoterapeutą lub ortopedą.

Wiedząc, jak leczyć łokieć tenisisty należy pamiętać, że podstawą jest oczywiście (w miarę możliwości) zaprzestanie wykonywania czynności powodujących ból. Oznacza to konieczność powstrzymania się od konkretnych rodzajów sportu lub wzięcia zwolnienia lekarskiego z pracy. Dolegliwości mogą wówczas ustąpić samoistnie. Należy przy tym przestrzegać zaleceń specjalisty – zbyt szybki powrót do tego typu aktywności może skutkować nawrotem dolegliwości, a nawet zaostrzeniem objawów.

Okiem lekarza Ortopeda Filip Kucharczyk

,,Bóle łokcia po bocznej stronie występujące po przeciążeniu lub na skutek przewlekle i wielokrotnie powtarzanych czynności to bardzo częsta choroba przeciążeniową zwana potocznie łokciem tenisisty a w języku medycznym entezopatią przyczepu wspólnego prostowników nadgarstka i ręki. Choroba sama w sobie nie jest groźnym schorzeniem a jej głównym problemem jest przewlekły ból. Leczenie polega przede wszystkim na okresowym wyeliminowaniu czynności prowokujących ból, rehabilitacji. W bardziej zaawansowanych i przewlekłych postaciach dodatkowo stosuje się iniekcję z osocza bogato płytkowego. Podstawą skutecznego leczenia jest prawidłowe rozpoznanie choroby oraz wytłumaczenie pacjentowi na czym polega problem i jak go zwalczyć.”

Bibliografia:

1. G. Wójcik, Diagnostyka i leczenie zachowawcze łokcia tenisisty, Journal of Education, Health and Sport 6(755):98-107, listopad 2016, dost. 20.09.2022;
2. K. Radlak, Łokieć tenisisty, Portal Fizjoterapeuty, 16.01.2014 z pózn. zm., dost. 20.09.2022;

3. P. Krawczyk-Szulc i in., Przewlekłe zapalenie nadkłykci kości ramiennej wywołane sposobem wykonywania pracy – wytyczne diagnostyczno-orzecznicze, “Medycyna Pracy” 2015, nr 66, s. 443-450., dost. 20.09.2022;