Jeszcze do niedawna problemy urologiczne mężczyzn były tematami tabu. Teraz już wiemy, że jest to niezwykle ważny aspekt w utrzymaniu zdrowia każdego mężczyzny. Dlatego też warto znać rodzaje poszczególnych badań urologicznych, w tym wiedzieć czym jest np. cystoskopia giętka i dlaczego jest ona lepszym rozwiązaniem, niż cystoskopia sztywna.
Cystoskopia – co to jest?
Cystoskopia jest inwazyjnym, obrazowym badaniem dróg moczowych pozwalającym na ocenę stanu fizjologicznego układu urologicznego mężczyzny. Dzięki niewielkiej kamerze zwanej cystoskopem urolog jest w stanie przeprowadzić pełne badanie urologiczne, w tym obejrzeć pęcherz moczowy pacjenta, a nawet wykonać drobny zabieg chirurgiczny.
Diagnostyka urologiczna uzupełniona o cystoskopię stanowi podstawę w wykrywaniu takich zaburzeń jak:
– wady rozwojowe i urazy układu moczowego,
– nieprawidłowości ściany pęcherza moczowego (guzy, zrosty),
– kamicę moczową,
– krwiomocz,
– niedrożność układu urologicznego, w tym ujścia pęcherzykowatego moczowodów,
– podejrzenie wystąpienia nowotworu układu moczowego,
– i wiele innych chorób układu moczowego.
Jak przebiega cystoskopia? Na czym polega?
Cystoskopia (inaczej wziernikowanie pęcherza moczowego) to zabieg polegający na „zajrzeniu” do wnętrza pęcherza za pomocą cienkiej kamery zwanej cystoskopem. Cystoskop poprzez cewkę moczową (przewód odprowadzający mocz z organizmu) wprowadza się do pęcherza, aby specjalista mógł obejrzeć jego wnętrze. Jak już wcześniej wspominaliśmy, za pomocą cystoskopu można również wprowadzić niewielkie narzędzia chirurgiczne. Dzięki temu jednocześnie, podczas badania urologicznego można przeprowadzać zabiegi chirurgiczne oraz np. pobrać wycinek tkanki (biopsja). Dokładny przebieg badania cystoskopem różni się od jego formy. Dostępne są dwa rodzaje – cystoskopia giętka i sztywna.
Cystoskopia sztywnym, a giętkim cystoskopem – jaka jest różnica?
Biorąc pod uwagę rodzaj używanego podczas badania narzędzia, cystoskopię dzieli się na giętką i sztywną. Cystoskop giętki to elastyczny przewód endoskopowy, który dopasowuje się do anatomii cewki moczowej pacjenta. Z kolei cystoskop sztywny to, jak sama nazwa wskazuje, sztywny, szeroki endoskop, który docierając do dolnych dróg moczowych, rozszerza znacznie cewkę moczową. Pacjent zatem może odczuwać dyskomfort podczas badania, które z reguły nie powinno być dla niego bolesne. Przez wzgląd na jego komfort cystoskopia sztywna wykonywana jest w znieczuleniu ogólnym lub podawany jest żel znieczulający przez cewnik.
Niestety przez tę metodę, wykonanie cystoskopii sztywnej kojarzy się z nieprzyjemną koniecznością i sprawia, że pacjenci rzadziej decydują się na ten rodzaj diagnostyki urologicznej, mimo wyraźnych wskazań. To z kolei wpływa negatywnie na częstotliwość zgłaszania się na to badanie. Na szczęście cystoskopia giętka jest w stanie to zmienić.
Zalety cystoskopii giętkiej
Cystoskopia giętka jest znacznie mniej inwazyjna i praktycznie bezbolesna. Cystoskopię giętką przeprowadza się z pomocą znieczulenia miejscowego (również z zastosowaniem np. żelu znieczulającego). Nie wymagana jest hospitalizacja, a pacjent po badaniu może wrócić do swoich codziennych aktywności. W cystoskopii giętkiej pęcherz i cewka moczowa są tak samo dokładnie przebadane, jednak dyskomfort związany z jej przeprowadzaniem jest znacznie mniejszy. Szczególnie że podczas tego rodzaju endoskopii stosowane jest również dodatkowe nawadnianie, zmniejszające ewentualne dolegliwości bólowe. Dzięki temu możliwa jest również prawie bezbolesna cystoskopia u dzieci, by pogłębić diagnostykę, wykryć ewentualne choroby, czy też pobrać wycinek tkanki do badania histopatologicznego.
Wskazania do wykonania cystoskopii
Wskazaniem do przeprowadzenia cystoskopii, niezależnie od jej rodzaju, są wszelkie nieprawidłowości ze strony układu moczowego. Symptomami, które mogą skłonić pacjenta do zgłoszenia się do specjalisty urologa w celu wykonania cystoskopii, jest m.in. krwiomocz, częste uczucie parcia na mocz, czy też ból przy oddawaniu moczu.
Podsumowując, zalety cystoskopii giętkiej sprawiają, że coraz więcej pacjentów ma mniejsze obawy związane z tego rodzaju badaniem. Umożliwia to nie tylko sprawną diagnostykę urologiczną i częstsze zgłaszanie się na badania przesiewowe u mężczyzn, ale również komfortowe pobierania wycinków, niezbędnych w ocenie ryzyka powstawania nowotworów układu urologicznego.
Bibliografia:
- NHS website. (b. d.). Cystoscopy. nhs.uk. https://www.nhs.uk/conditions/cystoscopy/
- Cystoscopy – StatPearls – NCBI Bookshelf. (b. d.). National Center for Biotechnology Information. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK493180/
- Fletcher, J. (2020, 20 lipca). Cystoscopy: Procedure, preparation, risks, recovery, and more. Medical and health information. https://www.medicalnewstoday.com/articles/cystoscopy#aftercare
