Zmiany skórne na powiece najczęściej mają charakter łagodny i przypominają niewielkie guzki. Większość z nich wywodzi się z naskórka, rzadziej ze skóry właściwej, gruczołów potowych, łojowych lub mieszków włosowych. Czy zmiany na powiece są groźne? Jakie są ich rodzaje?
Spis treści
Zmiany skórne powiek – przyczyny
Wśród przyczyn pojawiania się zmian skórnych na powiece oka najczęściej wymienia się nadmierną ekspozycję na promieniowanie UV, wrodzone lub nabyte upośledzenie odporności oraz czynniki genetyczne. Istotną przyczyną jest także zakażenie wirusami brodawczaka ludzkiego. Prawdopodobieństwo pojawienia się zmian dodatkowo wzrasta z wiekiem.
Bezpośrednią przyczyną zmian skórnych na powiece o łagodnym charakterze jest zazwyczaj rozrost naskórka. Wywodzą się one najczęściej z gruczołów łojowych, gruczołów potowych lub mieszków włosowych.
Rodzaje zmian na powiekach
Do najczęściej występujących zmian na powiece należą:
- Gradówki – będące zazwyczaj rezultatem niedostatecznie leczonego lub w ogóle nieleczonego jęczmienia, czyli ostrego, miejscowego zakażenia gruczołów łojowych umiejscowionych na powiekach. Gradówki dotykają gruczołów tarczkowych Meiboma i mają postać bezbolesnego (w przeciwieństwie do jęczmienia) guzka. Część przypadków gradówek można leczyć poprzez wstrzykiwanie w ich okolice preparatów steroidowych, jednak najczęściej stosuje się zabiegi chirurgiczne.
- Kaszaki powiek – torbiele naskórkowe, których przyczyną jest zastój wydzieliny gruczołów łojowych w obrębie mieszków włosowych. Kaszaki mogą pojawić się w każdym miejscu na ciele, jednak są stosunkowo częstą zmianą skórną na górnej powiece.
- Cysty – są to dobrze odgraniczone twory różnej wielkości, często wypełnione płynem. W przypadku oczu zazwyczaj umiejscowione są przy rąbku rogówki.
- Tłuszczaki – to miękkie, nieunaczynione guzki o żółtawej barwie, umiejscowione pod górną powieką, przez co ją uwypuklają. Tego typu nagromadzenie tkanki tłuszczowej pod powieką górną nazywamy ciałem tłuszczowym i jest ono usuwane jedynie podczas blefaroplastyki. Warto podkreślić, że pacjenci często mylą kaszaki powieki z tłuszczakami, ale tłuszczak jako zamiana izolowana występuje niezmiernie rzadko.
- Skrzydlik – choroba, w której występuje włóknisto-naczyniowy rozrost spojówki, skierowany w jej stronę podstawą. Najczęściej występuje u osób, które dużo przebywają na słońcu lub w suchym, mocno zapylonym środowisku.
- Kępki żółte – łagodne guzki wypełnione cholesterolem i innymi ciałami tłuszczowymi. Nie mają tendencji do złośliwienia; usuwane są chirurgicznie. Najczęściej laserem.
Zmiany skórne na powiekach – czy mogą stanowić zagrożenie?
Najczęściej występujące zmiany na powiece mają łagodny charakter i nie stanowią zagrożenia. Istotnym jest jednak odróżnienie guzków i innych zmian łagodnych od złośliwych. O złośliwieniu mogą świadczyć następujące symptomy:
- nieregularne zabarwienie,
- obecność drobnych naczyń krwionośnych w obrębie guzka,
- utrata rzęs w obrębie zmiany,
- owrzodzenie, powstawanie krost, obecność wydzieliny wydobywającej się ze zmiany lub krwawienie,
- uszkodzenie brzegów powieki,
- uniesienie brzegów zmiany i wygląd przypominający masę perłową.
Zmiany skórne na powiece – leczenie
W przypadku zauważenia zmiany skórnej na powiece należy bezzwłocznie udać się do gabinetu okulistycznego. Specjaliści w naszej poradni przeprowadzają badania za pomocą mikroskopu okulistycznego, co pozwala wstępnie określić charakter zmiany. W razie potrzeby przeprowadzana jest także biopsja. Może ona dotyczyć tylko fragmentu guzka lub być połączona z całkowitym usunięciem zmiany.
Na podstawie wyników badań wdrażane jest odpowiednie leczenie zmian skórnych na powiekach. Zabiegi okulistyczne w Vitabene obejmują między innymi ich wycinanie za pomocą lasera i krioterapię. Dotyczy to zarówno kępek żółtych, brodawek i gradówek. W przypadku torbieli i kaszaków leczenie polega na usuwaniu zawartości zmiany, oczyszczeniu jej i zaszyciu. Podobnie postępuje się w przypadku innych guzków wywodzących się z gruczołów potowych i łojowych.
W razie pojawienia się jakichkolwiek guzów na powiekach należy przeprowadzić specjalistyczną diagnostykę i podjąć odpowiednie leczenie. Dzięki temu możliwe jest nie tylko całkowite wyleczenie, ale i osiągnięcie dobrego rezultatu kosmetycznego. Usunięcie zmiany, gdy jest ona jeszcze niewielka, pozwala zapobiec pozostawieniu oszpecających śladów na powiekach oraz twarzy.
Bibliografia:
- Dr A. Pogrzebielski, Łagodne zmiany guzkowe powiek, Medycyna Praktyczna dla pacjenta, mp.pl, publ. 20.02.2014 (dost. 22.02.2022)
-
M. Kutwin, A. Woźniacka, Zmiany skórne zlokalizowane na powiekach, Klinika Dermatologii i Wenerologii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi, 2018