Wrastający paznokieć jest częstą dolegliwością dotykającą osoby między 15. a 40. rokiem życia. Przeważnie dotyczy ona mężczyzn (w proporcjach 2:1), a grupa ryzyka kształtuje się na podstawie stylu życia i zachowań – ich przyczyna to przede wszystkim noszenie niewygodnego obuwia, nieprawidłowa pielęgnacja paznokcia (zbyt krótkie obcinanie), uraz, nadmierne pocenie się, czy też niewłaściwa higiena stóp. Na szczęście istnieje wiele metod, by skutecznie leczyć wrastające paznokcie i uniknąć ich nawrotu.
Jak wygląda wrastający paznokieć?
Wrastający paznokieć (onychokryptoza lub unguius incarnatus) to jedna z najczęstszych przypadłości związanych z paznokciami stóp. Wrastająca w skórę wału okołopaznokciowego płytka paznokciowa (zazwyczaj jest to duży paluch u stopy) powoduje dolegliwości bólowe, a w konsekwencji także stan zapalny tej okolicy i powstawanie ziarniny (ropiejącej zmiany skórnej). To sprawia, że pacjent odczuwa znaczny dyskomfort podczas chodzenia, co uniemożliwia mu to swobodne funkcjonowanie.
Wrastanie płytki paznokciowej może nawracać, a domowe sposoby najczęściej są nieskuteczne. Żaden preparat nie jest w stanie wyleczyć wrastającego paznokcia. Dlatego warto w tym przypadku zdecydować się na wizytę u specjalisty – powinien być to chirurg specjalizujący się w leczeniu problemów paznokci, który zarekomenduje zastosowanie odpowiednio dobranej nieinwazyjnej metody lub dopasowany do potrzeb pacjenta zabieg chirurgiczny.
Rodzaje zabiegów chirurgicznych na wrastający paznokieć
Gdy wszelkie metody niechirurgiczne, takie jak zastosowanie klamer podologicznych, tamponad, tapingu, czy też rurek silikonowych nie pomaga, a paznokieć nadal zaczyna nam wrastać, mimo że noszone jest prawidłowe obuwie i stosowana odpowiednia higiena, warto rozważyć zabieg chirurgiczny.
Najczęstszy z nich to częściowe usunięcie płytki paznokciowej, plastyka wału okołopaznokciowych oraz izolowana resekcja wału paznokciowego (zabieg Vandenbosa). Wykonuje się także takie zabiegi, jak klinowa resekcja płytki oraz fałdu paznokci, technika Frosta i Steindlera (gdzie również usuwa się fałd paznokciowy i paznokieć, ale niestosowane są szwy, a taśmy). Chirurdzy stosują również metodę Zadika – najbardziej inwazyjny zabieg obejmujący resekcję zarówno paznokcia, jak i jego macierzy. W chirurgii podologicznej spotkać możemy także elektrokoagulację, czyli zastosowanie podczas zabiegu zmiennego prądu elektrycznego o dużej częstotliwości i niskim napięciu, który znacznie ogranicza krwawienie. Jedną z najnowszych i najmniej inwazyjnych technik terapii wrastającego paznokcia jest laseroterapia laserem CO2.
Przygotowania do zabiegu wrastającego paznokcia i ewentualne przeciwwskazania
Jeśli po konsultacji z podologiem mamy wskazania do zabiegu, niezależnie od jego rodzaju, warto się do niego odpowiednio przygotować i w pierwszej kolejności wybrać doświadczonego specjalistę chirurga oraz renomowaną klinikę chirurgiczną. Następnie po konsultacji, należy wykonać podstawowe badania laboratoryjne kwalifikujące pacjenta do zabiegu. Na minimum kilka dni przed nim pacjent powinien odstawić przyjmowane leki, w szczególności te wpływające na krzepnięcie krwi. Przeciwwskazaniem może być niepokojący stan zdrowia pacjenta, nieprawidłowe wyniki laboratoryjne, zaburzenia krzepnięcia krwi, choroba nowotworowa lub inne czynniki uniemożliwiające przeprowadzenie zabiegu.
Postępowanie po zabiegu
Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym i trwa on od kilkudziesięciu minut do ok. ponad godziny. Pacjent po zabiegu wrastającego paznokcia nie wymaga specjalistycznych procedur rekonwalescencyjnych – zazwyczaj na ranę stosuje się szwy, ewentualnie specjalne taśmy, na które aplikuje się opatrunek. Zaleca się kontrolę rany i zdjęcie szwów od tygodnia do kilkunastu dni po zabiegu. Przed zabiegiem należy przygotować wygodne, szerokie obuwie, przewiewne bawełniane skarpetki oraz stosować odpowiednią higienę tej okolicy. Warto także pamiętać o tym, by przez kilka dni po zabiegu częściej utrzymywać operowaną stopę na podwyższeniu przez kilka-kilkanaście minut dziennie. Niekiedy operacja wrastającego paznokcia może wymagać od pacjenta zastosowania kul ortopedycznych, jednak jest to rzadkość.
Przebieg zabiegu usunięcia paznokcia
Jak już wcześniej wspominaliśmy, najczęściej wybieranym zabiegiem terapeutycznym jest częściowe lub całkowite usunięcie paznokcia. Częściowa resekcja polega na tym, że chirurg usuwa podłużny, boczny fragment brzegu płytki paznokcia i wprowadza pod niego opatrunek, by zmienić kierunek wzrostu paznokcia, aż do ukończenia tej fazy wzrostowej. Gdy jednak we wrastający paznokieć wda się zakażenie, należy zastosować całkowite usunięcie paznokcia, z dokładnym oczyszczeniem.
Taki zabieg doskonale przygotowuje paznokieć do resekcji klinowej i daje szanse na skuteczne wyleczenie. Warto także znać przebieg metody Vandenbosa – czyli szerokiej, eliptycznej resekcji wału paznokciowego. Podczas niej nie wykonuje się opracowania brzegu paznokcia, macierzy oraz łożyska, mimo to zabieg cechuje się wysoką skutecznością, daje dobry efekt estetyczny oraz zmniejsza prawdopodobieństwo nawrotu.
Operacja wrastających paznokci – jakie są jej korzyści?
Operacja na wrastające paznokcie to gwarancja skuteczności oraz zminimalizowanie ryzyka nawrotu tej dolegliwości. Oczywiście rokowania związane z nawrotem są zależne od wyboru metody (np. usunięcie paznokcia może być rozwiązaniem tymczasowym) oraz postępowania po operacji, jednak stanowi ona pierwszy krok do całkowitego wyleczenia. Każdy zabieg jest praktycznie bezbolesny, a pacjent najczęściej może powrócić do swoich codziennych obowiązków do kilku dni po nim. Zabieg sprawia, że pacjent odzyskuje komfort, może uczestniczyć we wszelkich aktywnościach i cieszyć się z pełnej sprawności.
Bibliografia:
- NHS website. (b. d.). Ingrown toenail. nhs.uk. https://www.nhs.uk/conditions/ingrown-toenail/
- Sokołowska-Wojdyło M., Woś-Wasilewska E. Podologia w praktyce, wybrane zagadnienia. Nails&Stylehouse. Wyd. I. Pruszcz Gdański, 2015.
- Ingrown toenails-Ingrown toenails – Diagnosis & treatment – Mayo Clinic. (2022, 8 lutego). Mayo Clinic. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/ingrown-toenails/diagnosis-treatment/drc-20355908