Rodzaje ran do szycia i proces gojenia się ran i szwów nieoperacyjnych

Mianem rany określa się dowolne przerwanie anatomicznej ciągłości skóry bądź błon śluzowych spowodowane zarówno czynnikami zewnętrznymi, jak i wewnętrznymi. Z kolei proces polegający na jej zamknięciu i wytworzeniu blizny to gojenie. Choć zazwyczaj zachodzi samoistnie, w wielu przypadkach konieczne są działania mające na celu wspomaganie jego przebiegu. Jednym z nich jest szycie, któremu mogą być poddane niektóre uszkodzenia ciała. Jakie rodzaje ran do szycia można wyróżnić i w jaki sposób można dodatkowo ułatwić proces gojenia?

Jakie są rodzaje ran do szycia?

W zależności od mechanizmu powstania można wyróżnić następujące rodzaje ran nieoperacyjnych:

• cięte,
• kłute,
• szarpane (do tej kategorii często zalicza się również rany kąsane),
• miażdżone,
• tłuczone,
• postrzałowe,
• chemiczne,
• termiczne.

W praktyce klinicznej rany dzieli się m.in. na proste (niewielkie, gojące się bez powikłań), powikłane (takie, w których obecne jest zakażenie, ropień bądź ropowica) oraz złożone (obejmujące naczynia krwionośne, ścięgna, narządy wewnętrzne itp.). Choć poszczególne rodzaje ran przechodzą przez te same etapy gojenia, wymagają one różnego zaopatrzenia oraz pielęgnacji.

Jak wygląda rana do szycia?

Niezależnie od rodzaju rany, szycie należy rozważyć w przypadku każdego głębokiego, silnie krwawiącego urazu. Jest wskazane również wtedy, gdy obserwuje się silne rozchodzenie się brzegów zranienia. Jednocześnie do szycia kwalifikują się rany czyste, bez zanieczyszczeń i obecnego stanu zapalnego.

Czytaj także: Kiedy zgłosić się do kliniki na szycie rany, a kiedy na SOR/pogotowie?

Jak przebiega proces gojenia się rany?

Proces gojenia się ran przebiega wieloetapowo. Wyróżnia się cztery fazy:

Faza zapalna – rozpoczyna się bezpośrednio po urazie. Początkowo dochodzi do zwiększenia przepływu krwi, a co za tym idzie – wynaczynienia granulocytów, płytek krwi oraz płytkowych czynników krzepnięcia, a także przeciwciał znajdujących się w osoczu. Wytwarza się także szereg związków takich jak cytokiny i chemokiny.

Faza wytwórcza – polega na wytwarzaniu kolagenu i innych związków odpowiedzialnych za tworzenie tkanki łącznej.

Obkurczanie rany – dochodzi wówczas do odkładania i dojrzewania kolagenu oraz glikozaminoglikanów.

Przebudowa rany – tworzą się krzyżowe połączenia kolagenu, a jego nadmiar ulega degradacji. Zmniejsza się gęstość sieci naczyń znajdujących się w tkance. Ten etap gojenia się ran trwa najdłużej – w zależności od rodzaju i rozległości uszkodzenia tkanek zajmuje on od kilku tygodni do wielu lat.

Warto nadmienić, że rana może goić się na dwa sposoby – przez ziarninowanie lub rychłozrost. W drugim przypadku proces trwa zazwyczaj nie dłużej niż przez ok. 2 miesiące. Dotyczy to przede wszystkim ran czystych, które zostały prawidłowo zszyte. Jeśli natomiast doszło do zakażenia lub z różnych względów uraz nie został zakwalifikowany jako rodzaj rany do szycia, zazwyczaj dochodzi do ziarninowania. W takiej sytuacji często dochodzi do powstania wyraźnych, czasem rozległych blizn.

Jak dbać o ranę?

Przebieg procesu gojenia zależy w dużej mierze od rodzaju ran i krwotoków i ich opatrywania. Oprócz odpowiedniego zaopatrzenia zaraz po urazie ważna jest odpowiednia pielęgnacja. Jej podstawą jest regularne przemywanie oraz dezynfekowanie rany, a także stosowanie odpowiednich opatrunków.

Poszczególne rodzaje ran do szycia wymagają leczenia za pomocą odpowiednich specyfików. W przychodni Vitabene stosujemy wiele różnych produktów, których zadaniem jest przede wszystkim ochrona zranienia przed zanieczyszczeniami i drobnoustrojami, izolacja termiczna oraz stworzenie optymalnego, sprzyjającego gojeniu wilgotnego środowiska. Wiele z nich pacjent może stosować również w warunkach domowych, po konsultacji z lekarzem. Należą do nich m.in.:

• opatrunki alginianowe – po nałożeniu zmieniają się w wilgotny żel, który pozwala skutecznie oczyszczać ranę, uniemożliwiając jej wyschnięcie,
• opatrunki hydrokoloidowe – charakteryzują się wysoką chłonnością oraz izolacyjnością termiczną. Wykazują także działanie bakteriobójcze. Szczególnie skuteczne są opatrunki z jonami srebra o działaniu antybakteryjnym i przeciwgrzybiczym,
• hydrożele – utrzymują wilgoć wewnątrz rany, co przyspiesza gojenie. Jednocześnie w dużym stopniu absorbują wysięk, zatrzymując go w swojej strukturze,
• opatrunki z mikrosiatką hydrofobową – sprawdzają się w szczególności przy ranach z dużym wysiękiem i ryzykiem infekcji. Są bardzo chłonne, a przy tym skutecznie chronią ranę przed zabrudzeniem. Nie przyklejają się do zranienia, co umożliwia ich bezbolesną wymianę.
• Niezależnie od sposobu powstania rany i jej rodzaju, podstawą jest jej odpowiednie oczyszczenie i zszycie (jeśli dany uraz kwalifikuje się do takiego zabiegu). Procedury te mają kluczowe znaczenie dla przebiegu procesu gojenia i zapobiegania ewentualnym powikłaniom. Szybkie i prawidłowo przeprowadzone szycie rany w Warszawie zapewnia wielospecjalistyczna przychodnia Vitabene. Zajmujemy się zarówno świeżymi zranieniami, jak i powikłanymi, których gojenie znacząco się przedłuża. Zapraszamy do kontaktu i skorzystania z naszych usług.

Źródła:

1. Lek. P. Wierzbicka, Rany i ich leczenie, III Katedra Chirurgii Ogólnej UJ CM, 10.2021, dost. 26.04.2023
2. Dr med. A. L. Komorowski, Gojenie ran, Mp.pl, 5.06.2017, dost. 26.04.2023
3. Rodzaje ran i skaleczeń. Etapy gojenia rany. Opatrywanie i leczenie, Matopat24.pl, 25.08.2021, dost. 26.04.2023