Osoby z różnego typu ranami obejmującymi skórę oraz tkankę podskórną należą do częstych pacjentów w gabinetach i ambulatoriach chirurgicznych, ale i na szpitalnych oddziałach ratunkowych. W wielu przypadkach konieczne jest założenie szwów, mające na celu zamknięcie rany i ułatwienie jej prawidłowego gojenia. Jednak nie zawsze zastosowanie tej procedury jest możliwe lub wskazane. Kiedy rana jest kwalifikowana do szycia? Kiedy należy udać się do szpitala, a kiedy wystarczy wizyta w gabinecie lekarskim?
Spis treści
Rodzaje ran do szycia i kiedy szycie rany jest konieczne?
To, jaka rana nadaje się do szycia, zależy od kilku czynników. Warto o nich pamiętać, udając się po specjalistyczną pomoc. Przed podjęciem decyzji o sposobie zaopatrzenia zranienia lekarz przeprowadza wywiad, który pozwala ocenić, czy rana jest do szycia, czy konieczne jest zastosowanie innej metody wspomagania procesu gojenia.
Jako rany do szycia uznaje się:
- zranienia na ciele (z wyłączeniem twarzy), które powstały nie wcześniej niż 12 godzin przed wizytą,
- rany zlokalizowane na twarzy, powstałe przed upływem 24 godzin,
- rany powstałe na skutek interwencji chirurgicznej, na przykład po usunięciu zmian na skórze.
Co się stanie, jak się nie zszyje rany? W przypadku rozległych zranień skutkiem może być utrudnione i przedłużające się gojenie. Często dochodzi również do powstania dużych, płaskich blizn. Te zaś mogą być problemem nie tylko kosmetycznym. Tkanka bliznowata jest grubsza i mniej elastyczna niż zdrowa skóra. Duża blizna może powodować dyskomfort np. przy poruszaniu, a nawet dolegliwości bólowe.
Jakich ran się nie szyje?
Nie każde zranienie może zostać zaklasyfikowane jako rana do szycia, nawet jeśli spełnia powyższe warunki. Są to przede wszystkim:
- rany na ciele, które powstały wcześniej niż na 12 lub 24 h (w zależności od lokalizacji) przed wizytą u specjalisty,
- rany kłute,
- rany kąsane spowodowane przez człowieka lub zwierzę (z wyjątkiem psów).
Warto jednak zaznaczyć, że w przypadku ran kąsanych specjaliści coraz częściej decydują się na założenie luźnych szwów sytuacyjnych oraz włączenie terapii antybiotykami.
Pierwsza pomoc przy zranieniach
Dla prawidłowego przebiegu procesu gojenia rany – do szycia lub nie, kluczowe jest szybkie udzielenie pierwszej pomocy tuż po zdarzeniu. Jej głównymi celami jest zatamowanie obfitego krwotoku oraz zapobieganie zakażeniu.
Do niezbędnych czynności należy:
- całkowite odsłonięcie rany, np. poprzez zdjęcie lub rozcięcie odzieży,
- okrycie zranienia jałowym opatrunkiem, najlepiej z gazy. Nie należy stosować waty ani ligniny,
- jeśli rana jest rozległa lub występuje obfite krwawienie, opatrunek trzeba uzupełnić o element dociskający, np. złożony bandaż. Jeśli zacznie przeciekać, należy dołożyć kolejną warstwę, bez usuwania poprzednich. Nie można stosować jakichkolwiek opasek uciskowych,
- jeżeli w ranie znajduje się ciało obce, nie należy podejmować prób jego samodzielnego usunięcia,
- rany nie wolno dotykać bezpośrednio; trzeba również zadbać o to, by jej nie zabrudzić. Wszelkie zabiegi w ramach pierwszej pomocy wykonuje się w rękawiczkach jednorazowych,
- jeśli jest to konieczne, należy zadzwonić pod numer ratunkowy (112 lub 999). Często jednak stan poszkodowanego nie wymaga wzywania zespołu ratownictwa medycznego. Trzeba pamiętać, że w takiej sytuacji również niezbędne jest udanie się po pomoc medyczną.
Kiedy na SOR, a kiedy do kliniki?
Wielu pacjentów w celu zaopatrzenia rany zgłasza się na szpitalne oddziały ratunkowe. Nie zawsze jednak jest to konieczne, często bywa wręcz niewskazane. SOR jest bowiem jednostką wchodzącą w skład systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego, udzielającą pomocy osobom w stanach nagłego zagrożenia życia lub zdrowia.
Dla osób bez wykształcenia medycznego ocena stanu poszkodowanego może być trudnym zadaniem. Dlatego należy przyjąć, że sytuacją, kiedy należy udać się na SOR, jest stan nagłego zagrożenia zdrowotnego. W przypadku ran będą to rozległe lub mnogie obrażenia spowodowane poważnym urazem, będącym efektem np.:
- wypadków komunikacyjnych,
- wypadków przy pracy lub w szkole,
- nagłych zdarzeń podczas uprawiania sportu,
- upadku z wysokości.
Wizyty na SOR wymagają również poważne zranienia w obrębie głowy, szczególnie rany tłuczone. W takich przypadkach konieczne jest bowiem nie tylko zaopatrzenie chirurgiczne, ale i dodatkowa diagnostyka. Należy wykluczyć ewentualne obrażenia wewnętrzne, np. wynaczynienie krwi do wnętrza czaszki.
Nie należy zgłaszać się na SOR, jeśli:
- do zdarzenia doszło kilka dni wcześniej, a stan pacjenta nie uległ nagłemu pogorszeniu oraz nie zagraża jego życiu lub zdrowiu,
- konieczne jest np. zdjęcie szwów lub zmiana opatrunku.
Nie należy również traktować SOR–u jako zamiennika jednostki podstawowej opieki zdrowotnej – nawet wtedy, kiedy do kliniki chirurgicznej są kolejki.
Nie oznacza to jednak, że rana niezagrażająca życiu ani zdrowiu nie wymaga pilnego zaopatrzenia. W takich przypadkach zachodzi konieczność znalezienia jednostki, w której czas oczekiwania jest możliwie krótki. Dlatego zapraszamy do kontaktu oraz wizyty w przychodni chirurgicznej Vitabene. Oferujemy szycie ran w Warszawie oraz kompleksowe leczenie różnego rodzaju zranień – również wtedy, kiedy rana do szycia się nie kwalifikuje. Wszelkie procedury wykonywane są przez doświadczonych specjalistów, co gwarantuje doskonałe efekty leczenia.
Źródła:
- Kiedy wybieramy się na Szpitalny Oddział Ratunkowy?, Gotowi do Ratowania, 11.04.2019, dost. 26.04.2023
- lek.med. M. Nawceniak–Balczerska, Szycie pojedynczej rany skóry i tkanki podskórnej, Zaufanekliniki.pl, dost. 26.04.2023
- K. Rybkowska, Z jaką raną na SOR? Ratownik medyczny odpowiada [WYWIAD], Forum Leczenia Ran, 20.05.2022, dost. 26.04.2023
- dr med. A. L. Komorowski, Gojenie ran, Mp.pl, 5.06.2017, dost. 26.04.2023
- P. Brzózka, Gojenie rany – jak długo trwa i jak można przyspieszyć ten proces?, MedMe.pl, 6.03.2023, dost. 26.04.2023
