Istnieje wiele zmian skórnych, które, mimo że nie są szkodliwe dla naszego ogólnego stanu zdrowia, to mają duże znaczenie estetyczne. Jedną z takich zmian jest tłuszczak. Jak zatem warto go leczyć i czego absolutnie nie powinniśmy w tej kwestii robić?
Tłuszczak, a jego definicja
Tłuszczak to wolno rosnący guz (tzw. tłuszczowa torebka), który najczęściej znajduje się pomiędzy skórą a leżącą pod nią warstwą mięśni. W przeważającej części jest to nic innego, jak nagromadzona w jednym miejscu tkanka tłuszczowa. Zwykle ma on miękką, plastyczną strukturę i z łatwością można nim poruszać przy lekkim nacisku palca. Tłuszczaki to zmiany skórne najczęściej mogą występować u pacjentów w średnim wieku. Niektórzy z nich posiadają więcej niż jedną zmianę, ze względu na tendencję do ich powstawania.
Tłuszczak to nie nowotwór – nie jest złośliwy i zwykle nie jest także szkodliwy dla naszego organizmu. Leczenie tłuszczaków na ogół nie jest konieczne. Jeśli jednak zmiana przeszkadza nam w codziennym funkcjonowaniu, jest bolesna, zbyt szybko rośnie lub znajduje się w widocznym miejscu, warto ją usunąć. Jak tego dokonać w prawidłowy sposób? O tym w dalszej części naszego wpisu.
Tłuszczaki — przyczyny powstawania
Zanim jednak przejdziemy do kwestii, w jaki sposób należy usuwać tłuszczaki, warto wiedzieć, dlaczego one powstają. Otóż przyczyna powstawania tłuszczaków nie jest do końca znana. Badacze podkreślają, że w ich tworzeniu duże znaczenie ma nasz zapis genetyczny i predyspozycje w rodzinie. Do grupy ryzyka należą zatem osoby, które:
– są w wieku od 40 do 60 lat – choć tego rodzaju guzek może wystąpić na każdym etapie naszego życia, to najczęściej dotyczy tej grupy wiekowej.
– mają w swojej rodzinie osoby posiadające jednego lub kilka tłuszczaków.
Na tworzenie się tłuszczaka może mieć wpływ uraz mechaniczny lub przerwanie ciągłości skóry, lecz specjaliści nie do końca są w stanie wytłumaczyć, dlaczego tak się dzieje. Ryzyko powstawania tłuszczaków może być związane także z rzadkimi chorobami, takimi jak choroba Decruma, Cowden, Madelunga, czy też zespół Gardnera.
Czy można zapobiegać tłuszczakom?
Tłuszczaki występują bardzo często – ok. 1 na 1000 osób w populacji może mieć tego rodzaju zmianę. Choć najczęściej tłuszczaki pojawiają się u osób starszych, mogą rozwinąć się w każdym wieku, a nawet być obecne już przy urodzeniu (tzw. zimowiak). Tłuszczaki dotykają ludzi każdej płci, ale nieco częściej występują u kobiet, ponieważ mają one większą tendencję do posiadania wyższych proporcji tkanki tłuszczowej do masy mięśniowej w swoim organizmie.
Nie da się jednoznacznie uniknąć powstawania tłuszczaków. Mogą się one tworzyć, gdy cierpimy na choroby związane z posiadaniem dużej ilości tkanki tłuszczowej, takie jak np. nadwaga i otyłość.
Warto także wiedzieć, że mimo że tłuszczak to niegroźne skupisko komórek tłuszczowych, to łatwo można je pomylić z tłuszczakomięsakiem, tzw. liposarcomą – to rzadki nowotwór złośliwy. Dlatego każdy tłuszczak należy skonsultować z lekarzem specjalistą.
Usuwanie tłuszczaków – jaką procedurę wybrać?
Tłuszczak to problem natury estetycznej, ale jeśli mamy taką potrzebę lub wskazanie od lekarza – aby go usunąć, powinniśmy wybrać zabieg chirurgiczny u doświadczonego specjalisty. Wycięcie tłuszczaka to jedyna bezpieczna i skuteczna forma jego leczenia. Zabieg wykonuje się w znieczuleniu miejscowym i obejmuje on pionowe nacięcie skóry nad zmianą, a następnie wycięcie jej wraz z marginesem i całą torebką tłuszczową. Następnie w zależności od miejsca jego powstania, chirurg decyduje się na określony rodzaj szwów.
Do kilku dni po procedurze chirurgicznej w operowanym miejscu może utrzymywać się niewielki obrzęk. Zabieg sprawia, że tłuszczak nie odrasta w danym miejscu, jest w pełni usunięty, a na skórze pozostaje praktycznie niewidoczna blizna. Wycięta przez chirurga tkanka zawsze kierowana jest do badania histopatologicznego w celu wykluczenia nowotworu – to kolejny atut poddawania się zabiegowi usunięcia tłuszczaka, zamiast wybierania innych metod.
Leczenie tłuszczaka zastrzykiem – dlaczego nie powinno się tego robić?
W niedawnym czasie popularnym stało się usuwanie tłuszczaków poprzez iniekcję podskórną wszelkich preparatów, mających za zadanie „rozpuszczenie” tkanki tłuszczowej w tej zmianie skórnej. W medycynie estetycznej tego typu procedury nazywa się lipolizą iniekcyjną. Niestety używane do niej preparaty nie są bezpieczne dla naszego zdrowia – bardzo często zastrzyk zawiera w swoim składzie fosfatydylocholinę, czyli składnik niedopuszczony do iniekcji przez agencje medyczne.
Powoduje on szereg działań niepożądanych, w tym liczne, nieestetyczne, ropiejące, sączące i łuszczące się uporczywe zmiany skórne. Preparaty te mogą pozostawiać trwałe skutki – niegojące się miesiącami siniaki, ziarniniaki, blizny, a nawet zanik tkanki podskórnej i lipodystrofię (wgłębienia w skórze). W piśmiennictwie medycznym można odnaleźć także powikłania dotyczące ogólnego stanu zdrowia pacjentek poddających się lipolizie, takie jak nudności, wymioty i zawroty głowy.
Ostrzykiwanie tłuszczaka sterydami – na czym polega?
Wśród technik pozbywania się tłuszczaków można wyróżnić także wstrzykiwanie do nich roztworu zawierającego sterydy. Po iniekcji ze sterydów tłuszczak ma szansę minimalnie się skurczyć, jednak nie znika on całkowicie i należy ten zabieg regularnie powtarzać. Nie jest on zatem tak trwały i efektywny, jak chirurgiczny zabieg usuwający tłuszczaka wraz z niewielkim marginesem tkankowym.
Warto również wiedzieć, że jedną z metod niwelowania tłuszczaków jest liposukcja – polega ona na usuwaniu płynnej tkanki tłuszczowej z torebki tłuszczaka za pomocą strzykawki (sonda). Nie jest to także najbardziej skuteczna forma, ponieważ nie usuwa ona w pełni tej zmiany skórnej.
Podsumowując, tłuszczak to niewielki, mający łagodny charakter, guzek podskórny, mierzący nie więcej niż 5 centymetrów średnicy. Może obejmować pośladek, ale często występuje na szyi, ramionach, plecach, brzuchu, ramionach lub udach. Jest miękki i plastyczny w dotyku – porusza się przy lekkim nacisku palca. Może być bolesny, jeśli stale rośnie i naciska na pobliskie nerwy lub jeśli zawiera liczne naczynia krwionośne. Aby go usunąć, należy wybrać jedyną, właściwą procedurę medyczną, czyli zabieg chirurgiczny obejmujący wycięcie tłuszczaka razem z torebką go okalającą i odpowiednim marginesem tkankowym.
Bibliografia:
- Lipoma: Usually harmless fatty tumor-Lipoma – Symptoms & causes – Mayo Clinic. (2022, 11 lutego). Mayo Clinic. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/lipoma/symptoms-causes/syc-20374470
- Cleveland Clinic medical professional. (b. d.). Lipoma: What Is It, Causes, Symptoms, Types, Treatment. Cleveland Clinic. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/15008-lipomas
- Moore, K. (2012, 17 lipca). Lipoma (Skin Lumps). https://www.healthline.com/health/skin/lumps