Metody zachowawcze i inwazyjne w usuwaniu kurzajek

Brodawki, potocznie zwane kurzajkami, mogą pojawić się u osoby w każdym wieku. Najczęściej jednak zmiany tego typu można zaobserwować u dzieci i młodzieży oraz u osób z obniżoną odpornością – na przykład na skutek choroby lub stosowania niektórych leków. To dość charakterystyczne zmiany skórne, które mogą być umiejscowione na różnych częściach ciała. Jak powstaje kurzajka i jakie są przyczyny ich pojawienia się?

Spis treści

1. Kurzajki – wygląd
2. Brodawka wirusowa (kurzajka) – przyczyny i powstawanie
3. Brodawki wirusowe – lokalizacja i wygląd
4. Brodawki wirusowe – diagnostyka
5. Metody usuwania kurzajek
6. Metody zachowawcze
7. Terapie inwazyjne

Kurzajki – wygląd

Wygląd kurzajek jest stosunkowo charakterystyczny. To zazwyczaj niewielkie zmiany, mające postać wypukłych, górujących nad powierzchnią skóry grudek. Szczegóły tego, jak wyglądają kurzajki, mogą różnić się w zależności od części ciała, na której się znajdują. Zawsze są jednak wyraźnie odgraniczone oraz twardsze od zdrowych tkanek i mają szorstką powierzchnię, czasem przypominającą fakturą kalafior. Ich kolor może być bardzo zróżnicowany – od cielistego, aż po szaro-brunatny.

Brodawka wirusowa (kurzajka) – przyczyny i powstawanie

Przyczyną brodawki wirusowej jest zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV). Może do niego dojść na kilka sposobów – na przykład poprzez dotknięcie kurzajki (na własnym ciele lub znajdującej się u innej osoby), kontakty seksualne bądź bliski kontakt z przedmiotami, których dotykała osoba będąca nosicielem wirusa. Wbrew pozorom nawet takie sytuacje wystarczają, by samemu stać się nosicielem – wirus będący przyczyną kurzajek jest bardzo zaraźliwy. Oprócz tego komórki naskórka i innych nabłonków ciągle się złuszczają, co również sprzyja rozprzestrzenianiu patogenu lub jego DNA. Również obecne na skórze uszkodzenia sprzyjają wnikaniu wirusa do organizmu.

Co ważne, nie od razu po zainfekowaniu pojawiają się kurzajki; objawy mogą nie występować nawet przez kilka miesięcy po zakażeniu, w trakcie których wirus pozostaje w postaci uśpionej. Aktywuje się dopiero w sytuacji, w której odporność ulega osłabieniu i zaczyna się namnażać. Początkowo ma to miejsce w zewnętrznych warstwach naskórka. Jeżeli na tym etapie układ odpornościowy nie zwalczy zakażenia, wirus penetruje głębiej położone tkanki. Wówczas można zaobserwować, jak powstają kurzajki. Łagodny przerost nabłonka prowadzi do stopniowego uwypuklania się i powiększania danego obszaru.

Brodawki wirusowe – lokalizacja i wygląd

Brodawki najczęściej pojawiają się na palcach rąk i w okolicy paznokci, na stopach oraz narządach płciowych. Można też zaobserwować powstawanie nowych brodawek, które samoistnie rozprzestrzeniają się wokół pierwotnej zmiany (tzw. objaw Köbnera).

Do charakterystycznych cech wyglądu kurzajki należy obecność tzw. korzenia, czyli obecnego w jej wnętrzu naczynia krwionośnego. Zalega w nim zakrzepła krew, która sprawia, że korzeń brodawki ma wyraźnie ciemniejsze zabarwienie.

Brodawki wirusowe – diagnostyka

W przypadku pojawienia się przypominającej brodawkę zmiany należy bezzwłocznie zgłosić się do specjalisty dermatologa. Na podstawie objawów klinicznych oraz badań laboratoryjnych może on określić, czy jest to kurzajka powstała na skutek zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego, czy zmiana innego typu.

Istotnym elementem diagnostyki jest badanie histopatologiczne, przeprowadzane po usunięciu zmiany. W połączeniu z badaniami wykrywającymi DNA oraz mRNA wirusa HPV pozwala to wykryć lub potwierdzić jego obecność w organizmie.

Leczenie polega na zastosowaniu różnych metod, w zależności od stopnia nasilenia problemu, odporności pacjenta oraz umiejscowienia brodawek. Wizyta u specjalisty w przychodni Vitabene, w której przeprowadzane jest między innymi usuwanie kurzajek i brodawek pozwoli określić, jakie metody w danym przypadku będą najlepsze, a także długość trwania terapii.

Metody usuwania kurzajek

Kurzajki to nie tylko problem natury estetycznej. W przypadku umiejscowienia w takich okolicach jak podeszwy stóp mogą powodować ból i dyskomfort. Oprócz tego istnieje ryzyko rozprzestrzenienia się problemu i pojawienia nowych brodawek. Dlatego istotne jest szybkie udanie się do specjalisty i usunięcie zmian.

Warto przy tym podkreślić, że domowe sposoby na usunięcie kurzajki bywają nie tylko nieskuteczne, ale i potencjalnie niebezpieczne dla zdrowia. Przykładowo, przeprowadzane samodzielnie ścieranie brodawki pumeksem może prowadzić do uszkodzenia skóry, co stwarza ryzyko pojawienia się infekcji. Wiele osób poszukujących sposobu na to, jak usunąć kurzajki z powodzeniem stosuje glistnik jaskółcze ziele (dokładniej – sok z pędów tej rośliny), jednak może mieć on drażniące działanie na błony śluzowe, a także wywoływać reakcje alergiczne. 

Współcześnie specjaliści dysponują szerokim arsenałem metod usuwania kurzajek. Można je podzielić na terapie nieinwazyjne oraz inwazyjne. 

Metody zachowawcze

Do najpopularniejszych nieinwazyjnych metod usuwania kurzajek należy stosowanie różnych kwasów w postaci płynów lub plastrów. W tym celu wykorzystywany jest kwas salicylowy, pirogronowy oraz mrówkowy. Powodują one stopniowe niszczenie zakażonej wirusem tkanki. Najczęściej stosuje się je w przypadku brodawek umiejscowionych na stopach, w rejonach ciała, w których skóra jest szczególnie delikatna, a także u dzieci.

Kwas salicylowy sporadycznie wywołuje odpowiedź ze strony układu odpornościowego, skutkiem czego może się rozwinąć kontaktowe zapalenie skóry.

Kurzajki mogą być usuwane także z wykorzystaniem fenolu – żrącej substancji, która wnika w zmienioną tkankę, doprowadzając do jej zniszczenia. Metoda ta jest bardzo skuteczna, jednak wiąże się z ryzykiem wystąpienia powikła. Zdarza się, że przeprowadzane za pomocą fenolu usuwanie kurzajek boli; może pojawić się także rumień i stany zapalne pozostawiające po sobie przebarwienia lub blizny.

Usuwanie kurzajek jest też możliwe przy użyciu preparatów immunomodulujących. Wzmacniają one miejscową odpowiedź immunologiczną, czyli reakcję układu odpornościowego. 

Wśród farmakologicznych metod usuwania kurzajek należy wymienić także cytostatyki. Są to leki o działaniu przeciwnowotworowym, niszczące patologiczne zmiany. Przy leczeniu brodawek wykorzystuje się preparaty o działaniu miejscowym, dzięki czemu działają one dokładnie tam, gdzie jest to potrzebne.

Terapie inwazyjne

Do najczęściej wykorzystywanych metod inwazyjnych należy usuwanie kurzajki laserem. Zabiegi z jego wykorzystaniem mają na celu fotodermalne (koagulacja) lub fotomechaniczne (wysadzenie) usunięcie zmian. Tkanki pochłaniają światło lasera, zmieniając energię świetlną na energię cieplną. To z kolei powoduje zniszczenie struktury kurzajki.

W laseroterapii stosuje się przede wszystkim:

Laser CO2 – laser molekularny na dwutlenku węgla. Emituje on światło podczerwone, które jest pochłaniane przez znajdującą się w tkance wodę, prowadząc do jej zniszczenia. Metoda ta jest bardzo precyzyjna. Wiązka lasera działa jak skalpel, dzięki czemu można za jej pomocą usunąć zmiany, których lokalizacja utrudnia leczenie innymi metodami. 

Laser KTP – znany też jako laser potasowo-tytanowo-fosforanowy. Emituje on wiązkę zielonego światła w postaci ciągłej lub w formie krótkich impulsów, które dzięki dużej częstotliwości odbierane są jako fala ciągła.

Laser neodymowo-yagowy (Nd:YAG) – emituje światło podczerwone, które głęboko penetruje tkanki, zmniejszając ryzyko wystąpienia takich powikłań jak przebarwienia skóry w miejscu, w którym znajdowała się zmiana. Laser Nd:YAG wyróżnia się wysoką precyzją – nawet kilkanaście razy większą niż laser na dwutlenku węgla. To oznacza, że w mniejszym stopniu uszkadza on tkanki, umożliwiając wyjątkowo precyzyjne usunięcie zmiany i pozostawienie mniejszych blizn.

Laser pulsacyjno-barwnikowy (PDL) – emituje żółte światło, które rozgrzewa i zamyka naczynia krwionośne w brodawce, utrudniając dopływ krwi do zmiany. W rezultacie dochodzi do jej obumarcia oraz złuszczenia.

Popularną metodą usuwania kurzajek jest także krioterapia. Stosuje się w niej ciekły azot o temperaturze -196°C. W większości przypadków całkowite usunięcie zmian możliwe jest po kilku zabiegach. To prosta, bezpieczna i skuteczna metoda; aby uzyskać zadowalający efekt, zazwyczaj konieczne jest przeprowadzenie kilku zabiegów. 

Chirurg może również niszczyć kurzajki na drodze elektrokoagulacji lub usuwać je poprzez wycięcie specjalnym narzędziem, tzw. łyżeczką. W gabinecie Vitabene przy obu tych metodach rana zostaje uszczelniona dzięki kauteryzacji, czyli przyżegania tkanek narzędziem emitującym ciepło. Zmiana zostaje usunięta z małym marginesem zdrowych tkanek, przez co ryzyko jej odnowienia się jest minimalne.

Choć współczesna dermatologia umożliwia leczenie brodawek oraz innych zmian powstałych na skutek zakażenia wirusem HPV, najważniejsze jest zapobieganie zakażeniu. Leczenie jest bowiem tylko objawowe; obecnie nie ma sposobu na usunięcie wirusa z organizmu. Kluczowe jest tutaj przestrzeganie podstawowych zasad higieny, takich jak unikanie używania przedmiotów należących do innych osób, które mogą mieć kontakt ze skórą – przede wszystkim obuwia, ręczników czy bielizny. Z kolei podczas wizyt na siłowni czy na basenach należy bezwzględnie przestrzegać procedur dezynfekcji powierzchni i skóry, a także poruszać się w obuwiu lub klapkach. W przypadku pojawienia się brodawek, przez cały okres leczenia należy powstrzymać się od kontaktu fizycznego z innymi osobami – w tym podawania rąk. To proste zasady, które skutecznie zapobiegają rozprzestrzenianiu się wirusa HPV.

Potrzebujesz pomocy w leczeniu kurzajek? Zapraszamy do Vitabene.

Bibliografia:

• M. Wróblewska, T. Dzieciątkowski, Choroby wirusowe w praktyce klinicznej, PZWL 2019, str. 150-152

• P. Szczepanik-Kułak, Nowa metoda leczenia brodawek zwykłych, Dermatologia Praktyczna, dostęp 3.05.2022

• Warts: Overview, National Library Of Medicine, 7.11.2019, dostęp 30.04.2022

• I.E. Wencel, K. Kordus, Porównanie skuteczności terapii nieinwazyjnych i inwazyjnych w zabiegach usuwania brodawek wirusowych skóry stóp, Aesthetic Cosmetology and Medicine 5/2021/vol. 10, dostęp 26.05.2022