Kwas hialuronowy jest substancją, która w ostatnich latach zdobyła dużą popularność w kosmetologii i medycynie estetycznej. Jednak jego zastosowanie nie ogranicza się do zabiegów i preparatów mających eliminować oznaki starzenia się skóry. Wykorzystuje się go również w ortopedii; podaje się go m.in. osobom cierpiącym z powodu choroby zwyrodnieniowej stawów. Jest to tzw. wiskosuplementacja. Co daje ta metoda leczenia i w jakich przypadkach jest wskazana?
Spis treści
Czym jest wiskosuplementacja?
Wiskosuplementacja to forma farmakoterapii polegająca na podaniu kwasu hialuronowego w postaci zastrzyku dostawowego. Znajduje zastosowanie przede wszystkim w leczeniu chorób chrząstki stawowej oraz choroby zwyrodnieniowej stawów. Stanowi coraz bardziej popularną alternatywę dla niesteroidowych leków przeciwzapalnych oraz glikokortykosteroidów. W zależności od przypadku, kwas hialuronowy można podać w formie jednego lub kilku zastrzyków.
Co daje wiskosuplementacja?
Aby w pełni zrozumieć, co daje wiskosuplementacja, należy wyjaśnić, jaką rolę pełni kwas hialuronowy w prawidłowym funkcjonowaniu stawów. Jest on głównym składnikiem płynu stawowego, produkowanym przez komórki błony maziowej stawu. Zapewnia on mazi stawowej odpowiednią lepkość i konsystencję, co jest kluczowe dla utrzymania fizjologicznej ruchomości stawu. W chorobie zwyrodnieniowej stawów jego produkcja ulega zaburzeniu, co przyczynia się do zaostrzenia dolegliwości i sprzyja dalszemu rozwojowi schorzenia.
Wiskosuplementacja polega na podaniu oczyszczonego hialuronianu sodu bezpośrednio do przestrzeni stawowej przyczynia się do wzrostu lepkości mazi stawowej. Pozwala to również odżywić chrząstkę stawową, co powoduje spowolnienie procesów degeneracyjnych. Pomimo iż kwas hialuronowy nie ma właściwości przeciwbólowych, dochodzi do zmniejszenia bólu i ustąpienia części dolegliwości spowodowanych chorobą i poprawy samopoczucia pacjenta. Obniżenie tarcia i zwiększenie wydzielania mazi stawowej skutkuje poprawą ruchomości stawu. Zabieg ten poprawia funkcjonowanie nawet u osób z zaawansowanymi zmianami zwyrodnieniowymi, opóźniając konieczność endoprotezoplastyki stawu.
Wskazania i przeciwwskazania
Wiskosuplementacja jest zalecana przede wszystkim w chorobie zwyrodnieniowej stawów, szczególnie kolan, stawu skokowego, łokcia, stawu biodrowego, nadgarstka lub stawów międzypaliczkowych. Wykonuje się o także u pacjentów ze zmianami będącymi skutkiem urazów lub zabiegów artroskopowych.
Choć kwas hialuronowy jest substancją naturalnie występującą w organizmie, istnieją pewne przeciwwskazania do jego podawania w formie zastrzyków. Przede wszystkim są to:
- nadwrażliwość na którykolwiek składników preparatu, np. substancje pomocnicze,
- obecny w stawie stan zapalny,
- wysypka, infekcje skóry lub inne zmiany w miejscu iniekcji,
- cukrzyca,
- choroby powodujące spadek odporności,
- obecność implantu w zmienionym chorobowo stawie,
- przyjmowanie leków immunosupresyjnych.
Co ważne, choć wiskosuplementacja ma opinię bardzo bezpiecznego zabiegu, nie stosuje się jej u osób w ciąży oraz karmiących piersią. Nie jest również wykonywana u dzieci.
Wiskosuplementacja – o czym należy pamiętać przed zabiegiem?
Wiskosuplementacja nie wymaga od pacjenta specjalnego przygotowania ani postępowania po zabiegu. Przed rozpoczęciem terapii kwasem hialuronowym konieczna jest jednak konsultacja z ortopedą, który ustali konieczną liczbę zabiegów oraz dawkowanie preparatu. Może być także konieczne wykonanie dodatkowych badań, takich jak RTG stawu.
Specjalista przeprowadza dokładny wywiad z pacjentem, co pozwala na wykluczenie ewentualnych przeciwwskazań do zabiegu. Ważne jest poinformowanie lekarza o ewentualnych alergiach oraz stosowanych aktualnie lekach, również tych bez recepty. W niektórych przypadkach wskazane jest odstawienie ich na kilka dni przed zabiegiem; dotyczy to zwłaszcza preparatów mających wpływ na krzepliwość krwi.
Podczas konsultacji lekarz wyjaśnia dokładnie, na czym polega wiskosuplementacja oraz przekazuje ewentualne dodatkowe zalecenia. Wyjaśnia również ewentualne wątpliwości dotyczące zabiegu.
Do najczęściej zadawanych pytań należy to, czy wiskosuplementacja boli. Mimo iż preparat jest podawany bezpośrednio do przestrzeni międzystawowej, zabiegi wykonywane przez specjalistów Vitabene są praktycznie bezbolesne i dobrze tolerowane przez pacjentów. Ewentualny dyskomfort jest porównywalny ze standardowymi zastrzykami.
Ryzyko powikłań po podaniu kwasu hialuronowego jest minimalne. U niektórych osób może wystąpić ból, zasinienie, lekkie zaczerwienienie lub niewielki obrzęk w miejscu iniekcji; objawy te ustępują najczęściej w ciągu 2-3 dni.
Wiskosuplementacja daje możliwość powrotu do codziennych obowiązków bezpośrednio po zabiegu. Aby jednak przyniosła oczekiwane efekty, ważne jest przestrzeganie zaleceń lekarskich. Nawet w przypadku natychmiastowej poprawy samopoczucia należy przez pewien czas unikać intensywnej lub długotrwałej aktywności fizycznej (zaleca się np. przerwę w treningach), a także obciążania chorego stawu.
Standardowe metody leczenia zmian zwyrodnieniowych w stawach obejmują przede wszystkim stosowanie leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych. U niektórych pacjentów konieczny jest zabieg chirurgiczny. Choć takie postępowanie przynosi w wielu przypadkach wyraźną poprawę, jego wdrożenie lub kontynuowanie może nie być możliwe ze względu na ewentualne przeciwwskazania bądź skutki uboczne leków. Wykonywane w przychodni Vitabene zastrzyki kwasem hialuronowym stanowią doskonałą alternatywę dla osób poszukujących innych rozwiązań. Wiskosuplementacja w połączeniu z fizjoterapią i odpowiednią aktywnością fizyczną to szansa na uwolnienie się od dolegliwości i zachowanie sprawności nawet w przypadku zaawansowanej choroby zwyrodnieniowej.
Bibliografia:
- P. Zamojcin, Kwas hialuronowy – wskazania i schemat leczenia w chorobie zwyrodnieniowej stawu kolanowego, Praktyczna Ortopedia/Traumatologia, 23.07.2018, dost. 27.08.2023
- Ł. Szelerski, M. Ambroziak, P. Skowronek, P. Małdyk, Rola wiskosuplementacji w profilaktyce i leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego – przegląd danych dotyczących hylanu G-F 20, Katedra i klinika ortopedii i traumatologii narządu ruchu, Warszawski Uniwersytet Medyczny 2014, dost. 27.08.2023
-
I. Kazimierska, Wiskosuplementacja, czyli dostawowa suplementacja kwasu hialuronowego: na czym polega, czy jest skuteczna, Puls Medycyny, 27.03.2013 z pózn. zm., dost. 27.08.2023
