Zespół cieśni nadgarstka to powszechne schorzenie kończyny górnej. Jest wynikiem ucisku nerwu pośrodkowego w kanale nadgarstka. Objawia się drętwieniem palców, osłabieniem chwytu i dolegliwościami bólowymi, szczególnie u osób wykonujących powtarzalne ruchy dłoni, jak pisanie na klawiaturze czy praca narzędziami. Choroba może być wynikiem urazów, takich jak złamania, lub schorzeń zapalnych, np. reumatoidalnego zapalenia stawów. Bez leczenia prowadzi do trwałych uszkodzeń.
Zespół cieśni nadgarstka – co warto wiedzieć?
Niedawno w naszym artykule „Rekonstrukcja ścięgien ręki – na czym polega i kiedy się ją przeprowadza?” omawialiśmy temat rekonstrukcji ścięgien ręki, zwracając uwagę na skomplikowaną budowę dłoni i jej funkcje. Dziś chcemy skupić się na innym, równie ważnym zagadnieniu, jakim jest zespół cieśni nadgarstka. Dlaczego dziś o tym piszemy? Jest to jedno ze schorzeń, które dotyka coraz większej liczby osób, szczególnie tych, które intensywnie używają rąk w pracy lub podczas codziennych aktywności.
Zespół cieśni nadgarstka to jedno z najczęściej występujących schorzeń w obrębie kończyny górnej. Dotyczy obszaru zwanego kanałem nadgarstka, przez który przebiegają nerwy, naczynia krwionośne oraz ścięgna. W tym miejscu może dojść do ucisku nerwu pośrodkowego, co prowadzi do charakterystycznych dolegliwości, takich jak drętwienie palców, osłabienie siły chwytu oraz dolegliwości bólowe. Choroba dotyka osoby, które wykonują powtarzalne ruchy dłoni i nadgarstka, takie jak pisanie na klawiaturze, obsługa narzędzi czy granie na instrumentach. Może również wynikać z urazów, takich jak złamanie, oraz chorób zapalnych, w tym reumatoidalnego zapalenia stawów. Bez odpowiedniego leczenia objawy mogą się nasilać, prowadząc do trwałych uszkodzeń.
Objawy zespołu cieśni nadgarstka
Szybka diagnoza to szansa na efektywne leczenie. Postawienie diagnozy nie jest jednak takie proste, ponieważ objawy początkowo mogą być subtelne. Z czasem jednak stają się coraz bardziej uciążliwe. Najczęstsze symptomy to:
- Drętwienie palców – szczególnie kciuka, palca wskazującego, środkowego oraz połowy palca serdecznego. Objaw ten najczęściej nasila się w nocy.
- Ból nadgarstka, który może promieniować do przedramienia, a w niektórych przypadkach nawet do ramienia.
- Osłabienie mięśni kłębu kciuka – w zaawansowanych przypadkach prowadzi to do trudności w wykonywaniu precyzyjnych ruchów.
- Obrzęk oraz uczucie sztywności w okolicy nadgarstka.
- Problemy z utrzymaniem przedmiotów – pacjenci często zgłaszają, że przedmioty wypadają im z rąk.
Warto tutaj wspomnieć, że dolegliwości bólowe wynikają z ucisku nerwu pośrodkowego w kanale nadgarstka. W zaawansowanym stadium mogą prowadzić do trwałego uszkodzenia nerwu.
Przyczyny zespołu cieśni nadgarstka
Tak jak wspomnieliśmy powyżej cieśń nadgarstka może być spowodowana różnorodnymi czynnikami, zarówno mechanicznymi, jak i zapalnymi:
- Przeciążenie nadgarstka – powtarzalne czynności, takie jak praca przy komputerze czy obsługa narzędzi ręcznych, mogą powodować ucisk nerwu.
- Zapalny charakter schorzenia – choroby takie jak reumatoidalne zapalenie stawów prowadzą do obrzęku tkanek i zmniejszenia przestrzeni w kanale nadgarstka.
- Urazy nadgarstka – takie jak złamania, zwichnięcia lub stłuczenia, mogą prowadzić do trwałych zmian w budowie stawu.
- Zaburzenia hormonalne – ciąża, menopauza czy niedoczynność tarczycy mogą powodować obrzęk tkanek, co prowadzi do ucisku nerwu.
- Genetyka – niektóre osoby mają naturalnie węższy kanał nadgarstka, co zwiększa ryzyko wystąpienia schorzenia.
Diagnostyka zespołu cieśni nadgarstka
Rozpoznanie zespołu cieśni nadgarstka wymaga szczegółowego badania. Lekarz przeprowadza wywiad, bada funkcje dłoni i ocenia objawy. W diagnostyce stosuje się następujące metody:
- Test Phalena – pacjent zgina nadgarstek, co wywołuje charakterystyczne objawy, takie jak drętwienie i ból.
- Badania obrazowe – ultrasonografia lub rezonans magnetyczny pozwalają ocenić zmiany w obrębie kanału nadgarstka.
- Elektromiografia – badanie przewodnictwa nerwowego pomaga ocenić stopień uszkodzenia nerwu pośrodkowego.
Leczenie zespołu cieśni nadgarstka
Leczenie zespołu cieśni nadgarstka może zakończyć się na zachowawczym działaniu. W poważniejszych przypadkach operacja jest koniecznością.
Leczenie zachowawcze
- Fizjoterapia i fizykoterapia. Regularne ćwiczenia, masaże i zabiegi ultradźwiękowe pomagają zmniejszyć ucisk nerwu.
- Farmakoterapia – leki przeciwbólowe i przeciwzapalne łagodzą dolegliwości bólowe.
- Ortezy – stabilizatory nadgarstka zmniejszają obciążenie i pomagają w regeneracji.
- Kortykosteroidy – zastrzyki zmniejszające stan zapalny.
Leczenie operacyjne
Jeśli metody zachowawcze nie przynoszą efektów, konieczna może być operacja. Zabieg polega na przecięciu więzadła poprzecznego nadgarstka, co zwiększa przestrzeń w kanale nadgarstka i zmniejsza ucisk nerwu. Leczenie operacyjne jest skuteczne i pozwala na trwałe rozwiązanie problemu.
Zespół cieśni nadgarstka. Rehabilitacja i profilaktyka
Rehabilitacja po operacji zespołu cieśni nadgarstka odgrywa bardzo ważną rolę w odzyskiwaniu sprawności. Obejmuje ćwiczenia wzmacniające mięśnie kłębu kciuka, rozciąganie i wzmacnianie osłabionych struktur, a także stopniowe zwiększanie aktywności, co pozwala uniknąć nawrotów. Równie ważna jest profilaktyka, która opiera się na unikaniu przeciążeń i stosowaniu zasad ergonomii. Regularne przerwy podczas pracy z klawiaturą, ćwiczenia rozciągające nadgarstek i stawy, a także korzystanie z podkładek ergonomicznych pomagają zapobiegać rozwojowi schorzenia i utrzymać zdrowie dłoni.
Zespół cieśni nadgarstka: Jak rozpoznać, leczyć i zapobiegać?
Zespół cieśni nadgarstka to schorzenie, które wymaga odpowiedniego leczenia i wczesnej diagnostyki. Objawy, takie jak drętwienie palców, ucisk nerwu czy osłabienie chwytu, mogą znacząco utrudnić codzienne funkcjonowanie. Dzięki nowoczesnym metodom, takim jak fizjoterapia, leczenie operacyjne oraz rehabilitacja, pacjenci mogą odzyskać pełną sprawność. Warto również pamiętać o profilaktyce i unikać przeciążeń nadgarstka, aby zmniejszyć ryzyko rozwoju tej choroby.
Źródła:
