Zakleszczające zapalenie ścięgna, potocznie zwane palcem trzaskającym, jest stosunkowo częstą dolegliwością palców rąk. Najczęściej rozwija się w obrębie kciuka lub palca serdecznego. Dolegliwości wywoływane są przez wzmożone tarcie ścięgna o pochewkę ścięgnistą, której światło uległo zwężeniu na skutek rozwoju stanu zapalnego. Typowym objawem choroby jest charakterystyczne “klikanie” podczas prostowania palców, któremu towarzyszy ból i uczucie sztywności. Zakleszczające zapalenie ścięgna palca wymaga interwencji lekarskiej. Schorzenie ma charakter postępujący. Oznacza to, że im szybciej wdrożone zostanie odpowiednie postępowanie, tym większe są szanse na całkowite wyleczenie.
Spis treści
Czym jest zakleszczające zapalenie ścięgna?
Ścięgna mięśni zginaczy palców dłoni otoczone są tzw. pochewkami ścięgnistymi. To zbudowane z tkanki łącznej struktury, które produkują maź, dzięki której ścięgna mogą się płynnie przesuwać. Jeśli jej wytwarzanie zostanie w jakiś sposób zaburzone, rozwija się jałowy stan zapalny. Dochodzi wówczas do podrażnienia pochewki, która ulega zwłóknieniu oraz pogrubieniu; w efekcie zaciska się wokół ścięgna, co znacząco utrudnia prostowanie palca. Z czasem pochewka może zwęzić się do tego stopnia, że ścięgno zostanie całkowicie zakleszczone (stąd nazwa choroby), a wyprostowanie palca stanie się niemożliwe.
Przyczyny choroby
Choć zakleszczające zapalenie ścięgna jest dość powszechną chorobą, nadal nie są znane bezpośrednie przyczyny rozwoju procesu zapalnego w obrębie pochewek ścięgnistych. Można jednak wskazać szereg czynników, które zwiększają ryzyko zachorowania.
Schorzenie pojawia się najczęściej u osób w średnim i starszym wieku, choć występuje również u dzieci. Zazwyczaj jest on następstwem mikrourazów spowodowanych powtarzającym się przeciążeniem ręki. Z tego powodu na zakleszczające zapalenie ścięgna szczególnie narażone są osoby, które na co dzień wykonują powtarzalne ruchy rąk, np. podczas aktywności zawodowej lub uprawiania sportu. Problem często pojawia się m.in. u muzyków, malarzy, miłośników robótek ręcznych, operatorów maszyn czy osób pracujących przy komputerach.
Ryzyko wystąpienia choroby zwiększają również:
- reumatoidalne zapalenie stawów,
- cukrzyca,
- urazy w obrębie dłoni,
- inne dolegliwości rąk, np. zespół cieśni nadgarstka, choroba De Quervaine’a.
W większości przypadków proces zapalny rozwija się w obrębie palca serdecznego; jednak u kobiet częstym problemem jest zakleszczające zapalenie ścięgna kciuka.
Jakie są objawy zakleszczającego zapalenia ścięgna?
Pierwszym objawem zakleszczającego zapalenia ścięgna jest zazwyczaj uczucie “przeskakiwania” w prostowanym palcu. Początkowo nie towarzyszą mu żadne dolegliwości. Z czasem jednak pojawia się ból oraz charakterystyczne, słyszalne trzaskanie podczas poruszania ręką. Można również zaobserwować takie symptomy jak:
- obecność bolesnego guzka przy podstawie palca, po stronie dłoniowej,
- ograniczenie ruchomości – chory ma trudności z wyprostowaniem całego palca lub jego objętej procesem zapalnym części,
- opuchlizna – występuje jedynie u części pacjentów, podobnie jak zaczerwienienie skóry.
Zaawansowane zapalenie ścięgna może skutkować całkowitym zablokowaniem palca, którego chory nie może wyprostować. Brak leczenia może prowadzić do trwałego przykurczu oraz upośledzenia funkcji ręki.
Zakleszczające zapalenie ścięgna – diagnostyka i leczenie
W przypadku wystąpienia wymienionych objawów należy bezzwłocznie udać się do specjalisty z zakresu ortopedii. W trakcie konsultacji lekarz przeprowadza badanie fizykalne, które w połączeniu z informacjami udzielonymi przez pacjenta zazwyczaj wystarczy do rozpoznania zakleszczającego zapalenia ścięgna. W jego trakcie chory proszony jest o wykonywanie różnych ruchów dłonią, w tym zaciskanie i prostowanie palców.
W celu potwierdzenia diagnozy można wykonać dodatkowe badania obrazowe, przede wszystkim USG i rezonans magnetyczny. Pozwala to również dokładnie ocenić stan pochewek ścięgnistych i ścięgien.
Leczenie zakleszczającego zapalenia ścięgna zależy przede wszystkim od stopnia zaawansowania choroby. W początkowej fazie, gdy ruch palców jest tylko częściowo zablokowany, wdraża się przede wszystkim fizjoterapię oraz farmakoterapię. W tej ostatniej główną rolę odgrywają leki o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym; stosuje się także zastrzyki z kortykosteroidów, podawanych bezpośrednio do pochewki ścięgna.
Jeśli doszło do całkowitego zablokowania palców, któremu towarzyszy dotkliwy ból, konieczne jest leczenie chirurgiczne. W trakcie operacji specjalista przecina zwłókniałe tkanki pochewek, uwalniając ścięgna mięśni zginacza palców. Zabieg trwa zaledwie kilkadziesiąt minut i przeprowadzany jest w znieczuleniu miejscowym. Hospitalizacja nie jest konieczna – pacjent jeszcze tego samego dnia może wrócić do domu.
Ile trwa leczenie zakleszczającego zapalenia ścięgna?
W zależności od zastosowanych metod leczenia zakleszczającego zapalenia ścięgna, powrót do pełnej sprawności trwa około 3-8 tygodni. W przypadku zabiegu chirurgicznego większość dolegliwości ustępuje nawet po kilku dniach od zabiegu. Jednak przez cały okres rekonwalescencji należy ściśle przestrzegać zaleceń lekarza. Należy również unikać nadmiernego poruszania ręką oraz jej przeciążania.
W Vitabene zajmujemy się wieloma chorobami narządu ruchu, w tym diagnostyką i leczeniem zakleszczajacego zapalenia ścięgna. Stosujemy zarówno nowoczesne metody zachowawcze, jak i zabiegi chirurgiczne. Dzięki temu nasza poradnia chirurgii ręki w Warszawie oferuje pomoc wszystkim pacjentom, niezależnie od stopnia zaawansowania choroby. Zapraszamy do kontaktu z naszymi specjalistami!
Bibliografia:
- dr hab. med. J. Sułko, Zapalenie pochewek ścięgnistych, Mp.pl, 20.03.2017, dost. 28.08.2023
- Przyczyny zapalenia pochewek ścięgnistych (palec trzaskający), Kliniki.pl, 23.05.2014, dost. 28.08.2023
-
Wytyczne do profilaktyki, rozpoznawania i powrotów do pracy w chorobach zawodowych – przewlekłe zapalenie ścięgna i jego pochewki (poz. 19.1 wykazu chorób zawodowych), Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera, dost. 28.08.2023
