Zapalenie rozcięgna podeszwowego jest dość często występującym schorzeniem ortopedycznym. To najczęstsza przyczyna bólu pięty – w ciągu całego życia dotyka nawet 10% populacji. Problem ten jest stosunkowo łatwy do wyleczenia, pod warunkiem szybkiego zgłoszenia się do lekarza. Wbrew nazwie, choroba ta nie ma zapalnego charakteru. Dlatego specjaliści często używają określenia „tendinopatia rozcięgna podeszwowego”.
Spis treści
Zapalenie rozcięgna podeszwowego – co to za schorzenie?
Rozcięgno podeszwowe jest podłużną strukturą zbudowaną z mocnej tkanki łącznej. Rozciąga się między palcami stopy a guzem piętowym. Umożliwia utrzymanie prawidłowego kształtu łuku podłużnego stopy i amortyzuje występujące podczas chodzenia lub biegania wstrząsy oraz obciążenia. Te z kolei mogą być naprawdę duże. Szacuje się, że nacisk na stopę podczas biegania może wynosić nawet 200% masy ciała. W takiej sytuacji łatwo o przeciążenia. Wywołują one mikrouszkodzenia włókien kolagenowych tworzących opisywaną strukturę. Wbrew nazwie schorzenia, zapalenie rozcięgna podeszwowego stopy nie wiąże się ze stanem zapalnym. Dolegliwości wywołane są bowiem przez procesy zwyrodnieniowe.
Objawy zapalenia rozcięgna podeszwowego
Charakterystycznym dla zapalenia rozcięgna podeszwowego objawem jest ból w obrębie pięty. Jego największe nasilenie obserwuje się rano, tuż po wstaniu z łóżka oraz po intensywnym wysiłku fizycznym. Często można go „rozchodzić”, ale wiele osób obserwuje jego nawrót w godzinach wieczornych. Jeśli choroba jest bardziej zaawansowana, bólowi może towarzyszyć opuchlizna.
Zapalenie rozcięgna podeszwowego a ostroga piętowa
Symptomem, który często towarzyszy zapaleniu rozcięgna podeszwowego, jest ostroga piętowa. Choć określenia te często używane są jako synonimy, to ostatnie w rzeczywistości odnosi się do widocznego na zdjęciu RTG „wyrostka”. Jest to zmiana zwyrodnieniowo-wytwórcza powstająca w miejscu przyczepu rozcięgna na guzie piętowym. Często towarzyszy tendinopatii i uważana jest za jedną z przyczyn bólu, choć występuje również u osób, u których nie występują tego typu dolegliwości.
Zapalenie rozcięgna podeszwowego – przyczyny
Objawy zapalenia rozcięgna podeszwowego stopy są przede wszystkim efektem przeciążeń w okolicy pięty. Te z kolei najczęściej spowodowane są:
- intensywnym bieganiem i skakaniem – z tego powodu schorzenie to często występuje u biegaczy i innych lekkoatletów, a także u tancerzy i osób uprawiających gimnastykę sportową,
- długotrwałym staniem – dlatego szczególnie narażone na rozwój zapalenia rozcięgna podeszwowego są m.in. pracownicy zakładów produkcyjnych, kucharze czy kelnerzy,
- otyłością,
- długotrwałym noszeniem niewłaściwego obuwia – zarówno na bardzo wysokich obcasach, jak i o całkowicie płaskich podeszwach (np. trampki),
- wadami anatomicznymi stóp, takimi jak płaskostopie podłużne czy tzw. stopa wydrążona.
Objawy zapalenia rozcięgna podeszwowego częściej obserwuje się również u osób po 45. roku życia. Włókna tworzące ścięgna tracą wówczas elastyczność, przez co są bardziej narażone na uszkodzenia.
Gdzie leczyć zapalenie ścięgna podeszwowego?
Ból pięty może mieć różne przyczyny; zazwyczaj ustępuje samoistnie po kilku dniach. Jeśli tak się nie stanie, konieczna jest wizyta u ortopedy. W wielu przypadkach lekarz może postawić rozpoznanie już na podstawie opisu objawów i miejsca, w którym występuje bolesność. W przychodni ortopedycznej Vitabene często zlecane są dodatkowe badania obrazowe – przede wszystkim USG i RTG – pozwalające określić stopień uszkodzenia tkanek. Pozwala to dobrać odpowiednie leczenie.
Co pomaga na zapalenie rozcięgna podeszwowego?
Już po zaobserwowaniu pierwszych objawów sugerujących zapalenie rozcięgna podeszwowego należy przerwać ewentualne treningi i zadbać o odciążenie bolącej stopy. Pomocne jest również ergonomiczne obuwie – wygodne, na niewielkim obcasie, najlepiej ze specjalnie dobraną wkładką ortopedyczną.
Zaleca się także wykonywanie specjalnych ćwiczeń rehabilitacyjnych, polegających przede wszystkim na rozciąganiu rozcięgna i otaczających go mięśni. Dolegliwości mogą ustępować również dzięki masażom oraz zimnym okładom.
Jeśli choroba jest bardziej zaawansowana, stosuje się m.in. leczenie ultradźwiękami oraz farmakologię. Wykorzystuje się przede wszystkim leki o działaniu przeciwzapalnym; w przypadku bardzo dotkliwego bólu pomocne jest wstrzyknięcie tzw. blokady. W najpoważniejszych przypadkach koniecznością może być leczenie operacyjne.
To, jak długo leczy się zapalenie rozcięgna podeszwowego oraz jakie metody będą skuteczne, zależy przede wszystkim od tego, jak szybko udasz się do lekarza. Terapia może trwać od kilku tygodni do nawet kilkunastu miesięcy. Dlatego zapraszamy do szybkiego kontaktu oraz wizyt u specjalistów Vitabene. Nasza przychodnia to sprawdzony ortopeda w Warszawie. Mamy wieloletnie doświadczenie w leczeniu różnego rodzaju zmian zwyrodnieniowych w obrębie stawów i ścięgien.
Bibliografia:
- T. Trojian, A. K. Tucker, Zapalenie rozcięgna podeszwowego, American Family Physician, 2019; 99 (12): 744–750, dost. 27.03.2023
-
R. Czepułkowski, kons. meryt. dr n. med. Paweł Bąkowski, Ostroga piętowa – Rozcięgno podeszwowe, Rehasport.pl, 28.03.2020, dost. 27.03.2023
