Co po operacji zespołu cieśni nadgarstka? Rehabilitacja i powrót do zdrowia

W przypadku zespołu cieśni nadgarstka fizjoterapia stanowi nie tylko podstawę leczenia zachowawczego. Jest również powszechnie stosowanym elementem postępowania pooperacyjnego. Wchodzące w jego skład procedury mają na celu przede wszystkim zmniejszenie dolegliwości bólowych, umożliwienie prawidłowego gojenia tkanek oraz przywrócenie strukturom w obrębie nadgarstków pełnej sprawności. Czy rehabilitacja po zabiegu cieśni nadgarstka jest potrzebna, czy wystarczy sama operacja, by zapewnić pacjentowi powrót do zdrowia?

Operacyjne leczenie zespołu cieśni nadgarstka

Choć na wczesnych etapach choroby stosuje się przede wszystkim leczenie zachowawcze, przy bardziej zaawansowanych zmianach, konieczna może być operacja cieśni nadgarstka. W większości przypadków polega ona na przecięciu skóry, tkanki podskórnej oraz rozcięgna dłoniowego, a następnie przecięciu troczka zginaczy.

W gabinecie Vitabene zabieg ten wykonuje się w ramach tzw. chirurgii jednego dnia. Najczęściej stosuje się przy nim znieczulenie miejscowe lub regionalne. Jest on prosty i bezpieczny, a przy tym nie wymaga żadnego specjalnego przygotowania ze strony pacjenta.

Trzeba jednak pamiętać, że zabieg to w takich sytuacjach zaledwie początek leczenia. Elementem niezbędnym dla pełnego powrotu do zdrowia po operacji zespole cieśni nadgarstka jest rehabilitacja.

Rehabilitacja po operacji cieśni nadgarstka – dlaczego jest niezbędna?

Rehabilitacja w zespole cieśni nadgarstka jest niezbędna, by zapobiec wielu potencjalnym powikłaniom pooperacyjnym. Podobnie jak w przypadku każdego zabiegu wiążącego się z przerwaniem ciągłości tkanek, podczas gojenia może dojść do powstania blizny oraz zrostów tkanek miękkich. W skrajnych przypadkach mogą być one na tyle sztywne, że problem powraca, co wiąże się z koniecznością przeprowadzenia kolejnej operacji. Prawidłowa rehabilitacja po zabiegu na zespół cieśni nadgarstka ma na celu m.in. rozluźnienie blizny pooperacyjnej, co pozwala zapobiegać takim sytuacjom.

Ważnym celem rehabilitacji po operacji jest również zmniejszenie dolegliwości bólowych. Fizjoterapeuta może ocenić zakresy ruchomości, siłę mięśniową oraz ogólną funkcjonalność struktur w obrębie ręki, barku i szyi. To, jak będzie on rehabilitować zespół cieśni nadgarstka, zależy bowiem od stanu oraz potrzeb pacjenta. Na tej podstawie dobierane są zabiegi i ćwiczenia.

Przebieg rehabilitacji po zabiegu

Rehabilitacja w zespole cieśni nadgarstka zaczyna się tak naprawdę od razu po zabiegu. Początkowo, gdy rany zaczynają się goić, należy bezwzględnie oszczędzać rękę i unikać jej opuszczania. Najlepiej, jeśli trzymamy ją na temblaku; w celu zapobiegania obrzękom powinna być ona zawieszona mniej więcej na wysokości serca. Niezbędne jest unikanie pracy fizycznej oraz podnoszenia ciężkich przedmiotów w pierwszym okresie po zabiegu (około 6-8 tygodni).

Pierwsze ćwiczenia w ramach rehabilitacji zespołu cieśni nadgarstka wdrażane są po wygojeniu powłok skórnych, tj. po około dwóch tygodniach od zabiegu. Obejmują one m.in. ćwiczenia ruchowe nadgarstków oraz tzw. neuromobilizację. Początkowo powinny być wykonywane ostrożnie, by nie dopuścić do nadwyrężenia struktur w obrębie nadgarstków i całej kończyny.

Rehabilitacja po zabiegu może też obejmować fizykoterapię i kinezyterapię. Są to przede wszystkim specjalistyczne masaże, mobilizacja szwów oraz zabiegi takie jak elektrostymulacja, terapia z użyciem wysokiej i niskiej temperatury oraz fali uderzeniowej. Dobre efekty przynosi także magnetoterapia, jonoforeza oraz zabiegi laserowe. Wielu specjalistów zaleca również kinesiotaping, czyli stosowanie specjalnych plastrów poprawiających elastyczność mięśni i skóry.

Należy przy tym pamiętać, że o tym, jak rehabilitować rękę po cieśni nadgarstka, zawsze decyduje specjalista. Żadne ćwiczenia ani dodatkowe metody leczenia nie powinny być wdrażane bez konsultacji z fizjoterapeutą lub lekarzem prowadzącym.

Zespół cieśni nadgarstka – zapobieganie

Choć obecnie dysponujemy szeregiem metod pozwalających na skuteczne leczenie zespołu cieśni nadgarstka, szczególny nacisk powinniśmy kłaść na profilaktykę problemu. Szczególnie osoby znajdujące się w grupie zwiększonego ryzyka zachorowania muszą zwrócić uwagę na sposób, w jaki wykonują codzienne czynności i w razie potrzeby zmodyfikować pewne nawyki.

Zespół cieśni nadgarstka najczęściej dotyka osoby pracujące przy komputerze lub te, których aktywność zawodowa lub hobby związane są z wykonywaniem powtarzalnych ruchów rąk – m.in. programistów, sekretarek, kucharzy, stomatologów czy muzyków. Powinny one szczególnie zadbać o ergonomię miejsca pracy – właściwe ułożenie rąk na klawiaturze oraz częste przerwy. Bardzo ważne są także ćwiczenia profilaktyczne, mobilizujące i rozciągające mięśnie i ścięgna kończyn górnych.

Jeśli mimo tego zaobserwujemy u siebie takie objawy jak uczucie drętwienia rąk, ból w obrębie nadgarstków czy osłabienie mięśni, należy pilnie udać się do lekarza. Wdrożenie leczenia zachowawczego na początkowym etapie choroby często pozwala uniknąć konieczności przeprowadzania bardziej inwazyjnego zabiegu.

Czytaj także: zespół cieśni nadgarstka – przyczyny i objawy.

Bibliografia:

1. Lek. med. K. Drozd, K. Abramowski, Zespół cieśni nadgarstka, Rehasport.pl, 29.03.2020, dost. 26.10.2022.
2. lek. med. Magdalena Wiercińska, Zespół cieśni nadgarstka – objawy i leczenie, Medycyna Praktyczna dla Pacjentów, 2.12.2021, dost. 26.10.2022
3. K. Radlak, Zespół cieśni nadgarstka, Portal Fizjoterapeuty, 10.04.2014, akt. 20.01.2022, dost. 26.10.2022

4. B. Pruszkowska, Efekty rehabilitacji zespołu cieśni kanału nadgarstka u pacjentów w wieku od 29 do 84 lat, Praktyczna Fizjoterapia & Rehabilitacja, nr 117 (Czerwiec 2020), dost. 26.10.2022