Tłuszczaki – łagodne nowotwory tkanki łącznej. Co należy o nich wiedzieć?
Nie każdy nowotwór jest rakiem i nie każdy niesie ze sobą takie samo ryzyko. Tłuszczaki są łagodnymi, niebolesnymi guzami o nieokreślonej masie i kształcie. Mogą występować pod skórą lub w głębszych warstwach tkanek i zdolne są do osiągania imponujących rozmiarów. To właśnie ta zdolność do wzrostu może stanowić ryzyko.
Etiologia – skąd się biorą tłuszczaki?
Tłuszczak zbudowany jest z tkanki tłuszczowej otoczonej torebką łącznotkankową. Zazwyczaj jest to mała, niebolesna zmiana rozwijająca się na tułowiu, plecach, policzkach, pod pachą lub na pośladkach w zewnętrznych warstwach skóry, ale może też rosnąć głębiej np. w dużych stawach (tłuszczak drzewiasty), w śródpiersiu (guzy mezenchymalne), w jelicie cienkim oraz w pobliżu innych narządów. Przeważnie występują pojedynczo, ale mogą także tworzyć większe skupiska.
Dokładna przyczyna powstawania tego typu zmian jest nieznana. Prowadzone badania wskazują na związek genetyczny, gdyż osoby, u których w rodzinie notowano choroby nowotworowe są o wiele bardziej narażone na rozwój nowotworów, również tłuszczaków. Inne badania wskazują udział mechanizmów zapalnych. Komórki układu immunologicznego wydzielają specyficzne cząstki pobudzające podziały i wzrost adipocytów. Obie przyczyny są prawdopodobne, ale brakuje decydującego potwierdzenia.
Typowy podskórny tłuszczak jest niebolesną grudką; zgrubieniem wyczuwalnym pod palcami. Najczęściej powstaje u osób pomiędzy 40. a 60. rokiem życia, ale może tworzyć się również u osób młodszych i dzieci. Tłuszczaki nie są zmianami złośliwymi i można je mieć przez całe życie. Problem pojawia się gdy taka zmiana rośnie i uciska na nerwy lub sąsiadujące tkanki oraz narządy.
Diagnostyka – kiedy należy się udać do lekarza?
Chociaż tłuszczaki same w sobie nie są groźne, mają tendencję do wzrostu. Jeżeli mamy do czynienia z dużymi skupiskami zmian nowotworowych lub rosną w pobliżu nerwów i organów, wtedy guzki mogą stanowić zagrożenie dla życia. Innym, ale niemniej istotnym problemem jest czynnik estetyczny, gdyż duży tłuszczak w eksponowanym miejscu nie wygląda ładnie, może również utrudniać wykonywanie codziennych czynności. Każdą niepokojącą zmianę na skórze należy skonsultować z dermatologiem, który następnie skieruje pacjenta do odpowiedniego specjalisty. Pełną diagnostykę otrzymasz w Vitabene – gabinecie chirurgicznym w Warszawie.
Tłuszczaki mogą być zlokalizowane w niewidocznych częściach ciała, i tych nie da się wykryć gołym okiem. W przypadku wystąpienia niepokojących objawów, takich jak: bóle niewiadomego pochodzenia, drętwienia kończyn, problemy z oddychaniem, zmiana częstotliwości wypróżniania itp. (objawy zależą od umiejscowienia nowotworu i mogą być bardzo różnorodne), należy zgłosić się do lekarza w celu szczegółowej diagnostyki, w skład której wchodzą badania, takie jak: tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny lub kolonoskopia. Następnie lekarz pobiera próbkę do badań histopatologicznych.
Zagrożenia
Pomimo że tłuszczak jest nowotworem niezłośliwym bez tendencji do przerzutów, nie jest całkowicie niegroźny. Największym niebezpieczeństwem jest jego zdolność do rośnięcia. Rozwija się bardzo powoli, ale może osiągać imponujące rozmiary nawet 8 cm, choć z reguły jest znacznie mniejszy. Jeżeli taki nowotwór narasta w śródpiersiu może uciskać płuca, powodując niewydolność oddechową; uciskając serce stwarza ryzyko niewydolności krążeniowej; rosnąc w jelitach powoduje niedrożność, natomiast rozwijając się w pobliżu kręgosłupa, może doprowadzić do porażenia nerwów, a nawet śmierci pacjenta. W zależności od lokalizacji tłuszczaki mogą powodować również zaburzenia pracy nerek, rozwój nadciśnienia, powstawanie obrzęków, pojawienie się żółtaczki, pękanie naczyń krwionośnych czy niedokrwistość.
Wskazaniem do usunięcia tłuszczaka są względy zdrowotne i estetyczne. Należy rozważyć możliwość wycięcia jeśli nowotwór jest zlokalizowany w strefie stwarzającej potencjalne zagrożenie lub jeśli rozwija się w miejscach widocznych i szpeci np. twarz pacjenta, powodując tym samym obniżenie jakości życia.
Sposoby leczenia
Jedynym sposobem na pozbycie się guza jest zabieg chirurgiczny, polegający na wycięciu tłuszczaka. Jeśli jest to zmiana podskórna, zlokalizowana w miejscu łatwo dostępnym, zabieg ten jest bardzo prosty i nie wiąże się z większymi zagrożeniami. Najczęściej wykonywany jest w trybie chirurgii jednego dnia, czyli jeszcze tego samego dnia pacjent jest wypisywany ze szpitala. Bardziej skomplikowane zabiegi usunięcia tłuszczaków, zlokalizowanych w głębszych warstwach ciała lub w pobliżu istotnych organów, wymagają lepszego przygotowania i operacji chirurgicznej. Najłatwiej oczywiście usunąć małe tłuszczaki, dlatego do lekarza najlepiej zgłosić się jak najwcześniej, nie dając szansy nowotworowi na rozwój. Usunięty tłuszczak nie odrasta, ale może pojawić się nowy w innym miejscu, co jest prawdopodobne u osób z tendencją do ich powstawania.
W gabinecie chirurgicznym Vitabene w Warszawie przeprowadzamy szczegółową diagnostykę zmian nowotworowych, a następnie wszystkie niezbędne działania mające na celu wyeliminowanie zmiany.