Zanokcicą paznokcia nazywa się charakterystyczne zakażenie zlokalizowane na grzbiecie palca, w bezpośrednim sąsiedztwie paznokcia, często mylone z zastrzałem. Najczęściej ma podłoże bakteryjne i może mieć postać ostrą lub przewlekłą. Schorzenie to jest często spotykane w praktyce chirurgicznej oraz dermatologicznej. Co to jest zanokcica? Jak leczyć stan zapalny w obrębie paznokcia?
Spis treści
Przyczyny i powstawanie zanokcicy paznokci
Pojawienie się zanokcicy palca poprzedzone jest uszkodzeniem naskórka w obrębie wału okołopaznokciowego. Często są to bardzo drobne urazy, do których dochodzi podczas wykonywania manicure lub na skutek długotrwałego drażnienia jednego miejsca. Na rozwój zanokcicy narażone są również osoby, które obgryzają paznokcie, bądź skubią lub obgryzają znajdujące się wokół nich skórki.
W powstałe w ten sposób niewielkie ranki mogą wnikać drobnoustroje. Za rozwój zanokcicy odpowiadają najczęściej bakterie takie jak gronkowiec złocisty (Staphylococcus aureus) lub ziarniaki z rodzin Pseudomonas lub Proteus. Zdarza się też, że spowodowana jest przez grzyby Candida albicans. Wywołują one stan zapalny, który powoduje znaczny dyskomfort, a nieleczony – prowadzi do poważnych powikłań.
Zanokcica – objawy
To, jak wygląda zanokcica paznokcia, zależy przede wszystkim od stopnia zaawansowania infekcji. Do najczęstszych jej objawów należy charakterystyczne dla stanów zapalnych zaczerwienienie wału paznokciowego i obrzęk, któremu towarzyszy ból. W wielu przypadkach pojawiają się również pęcherze naskórkowe wypełnione ropą. Jeżeli stan zapalny obejmie także struktury znajdujące się pod paznokciem, może pojawić się zropienie w ich obrębie.
W rzadkich przypadkach infekcja dotyka także głębiej położonych tkanek palców i szerzy się wzdłuż pochewek ścięgien. Ulegają one wówczas martwicy, a płytka paznokciowa zostaje zdeformowana. Zaburzony zostaje również jej wzrost.
Jak pozbyć się zanokcicy?
Aby pozbyć się zanokcicy, należy udać się do lekarza pierwszego kontaktu lub dermatologa od razu po zaobserwowaniu pierwszych objawów wskazujących na rozwój stanu zapalnego. Co ważne, domowe sposoby mogą przynieść ulgę w przypadku niezbyt zaawansowanej zanokcicy, jednak nie zastąpią pomocy lekarskiej. Nie oznacza to jednak, że niektóre z nich nie są w ogóle pomocne. Przemywanie miejsca infekcji łagodnym mydłem, stosowanie przeciwzapalnych i regenerujących maści oraz prawidłowe okrywanie opatrunkiem pozwala utrzymać je w czystości oraz wspiera naturalne procesy odbudowy tkanek. Należy pamiętać przy tym, by nie używać takich środków jak Rivanol czy woda utleniona.
To, jak długo trwa leczenie zanokcicy, zależy przede wszystkim od stopnia rozwoju choroby. Jeśli stan zapalny obejmuje stosunkowo niewielki obszar, wystarczającym postępowaniem może być antybiotykoterapia. Jednak w sytuacji, w której dojdzie do zebrania się pod skórą ropnej treści, rana musi zostać najpierw oczyszczona przez chirurga.
Poradnia chirurgii Vitabene jest jedną z placówek, w których przeprowadzane są zabiegi chirurgiczne mające na celu leczenie zanokcicy. Polegają one na rozcięciu ropni i uwolnieniu wypełniającej je treści. Czasem wiąże się to także z koniecznością usunięcia paznokcia. Jeżeli zakażenie dosięga pochewek ścięgien, zakładany jest także dren. Co ważne, nacięcie zanokcicy wykonuje się w znieczuleniu miejscowym (znieczulenie Obersta), dzięki czemu zabieg jest bezbolesny i nie wiąże się z dyskomfortem i tak już podrażnionego i bolesnego miejsca. Oprócz tego, w leczeniu również stosuje się antybiotyki.
Czym się różni zastrzał od zanokcicy?
Zastrzał i zanokcica to jednostki chorobowe, które często bywają mylone – głównie dlatego, że w obydwu przypadkach dochodzi do rozwoju infekcji w pobliżu palców. Występuje jednak między nimi kilka istotnych różnic.
Zanokcica palca to stan zapalny rozwijający się w obrębie wału paznokciowego. Pojawia się zarówno na dłoniach, jak i na stopach. Z kolei zastrzały spotykane są wyłącznie na dłoniach; najczęściej dotykają opuszków palców, skąd mogą się rozszerzyć na dalej położone tkanki.
O ile przyczyną zanokcicy paznokcia jest uszkodzenie powierzchni skóry, na przykład podczas manicure lub przez wrastający paznokieć, zastrzał jest zazwyczaj następstwem głębszego, punktowego zranienia i zakażenia rany przez bakterie. Zastrzał może się pojawić na przykład na skutek ukłucia ostrym szpikulcem lub ugryzienia przez zwierzę. Leczenie zastrzału wymaga interwencji chirurgicznej; stosowanie antybiotyków jest jej uzupełnieniem, jednak samo w sobie nie jest wystarczającym postępowaniem.
Źródła:
- Lek. med. Bogdan Kowalczyk, Zanokcica, MediWeb.pl, 02.02.2002, (dost. 25.03.2022);
- Małgorzata Wilk-Jędrusik, Magdalena Jałowska, Romuald Maleszka, Ryszard Żaba, Choroby paznokci, Dermatologia dla kosmetologów, Wrocław 2019, s. 244-256,
-
Stan L. Block, lek. Maciej Dziurkowski, Wróżenie z palców: od zanokcicy do grzybicy, mp.pl 23.06.2015, (dost. 25.03.2022);
