Gangrena (zgorzel gazowa) a odleżyny – przyczyny i objawy gangreny

Gangrena to choroba objawiająca się zakażeniem tkanek miękkich i zmianami martwiczymi, wywołanymi zazwyczaj bakteriami z rodzaju Clostridium. Są to beztlenowce, które wytwarzają toksyny. Gdy te z kolei przedostaną się do krwiobiegu, powodują uszkodzenia narządów i wywołują wstrząs toksyczny, prowadząc do śmierci pacjenta. Co należy wiedzieć o tej chorobie?

Gangrena wywołana zakażeniem bakteryjnym to tzw. mokra odmiana zgorzeli (w jej obrębie występuje powiązanie zgorzel gazowa odleżyny, o którym piszemy). Jest jeszcze druga odmiana zgorzeli – sucha – powiązana z zaburzeniami krążenia krwi. Zły dopływ krwi do tkanek powoduje ich wysychanie, a nie jak w przypadku zakażenia bakteryjnego gnicie. Obszar zmieniony chorobowo zmienia kolor aż do czarnego, po czym odpada lub wymaga usunięcia przez chirurga.

Czy zgorzel gazowa jest zaraźliwa?

Nie, choroba ta nie przenosi się między ludźmi. Warto jednak dodać, że wywołujące zgorzel gazową bakterie beztlenowe mają zdolność tworzenia form przetrwalnikowych. Oznacza to, że mogą one przeżyć nawet przez kilkanaście lat w organizmie, nie dając o sobie zdać. Czynnikiem wywoławczym będzie tutaj ponowny uraz, powstanie głębokiej rany. Jak wygląda zgorzel gazowa? W ranie pojawia się stan zapalny, któremu towarzyszy nieprzyjemny zapach i wydzielina. Jednak to niejedyne objawy zgorzeli.

Gangrena – objawy, na które musisz zwrócić uwagę

Narastający ból, obrzęk i zaczerwienienie wokół zmienionych chorobowo tkanek? To może być zgorzel gazowa. Objawy gangreny to symptomy typowe dla rozwijającego się stanu zapalnego. Jednak wraz z postępem zmian i martwicy, gangrena powoduje gorączkę, wymioty, spadek ciśnienia tętniczego i wzrost tętna. Chory może mieć zaburzenia świadomości. Martwica mięśni i tkanki łącznej jest powiązana także z powstaniem banieczek gazu, wytwarzanymi przez bakterie. W momencie ucisku obszaru objętego gangreną zauważalny jest odgłos trzaskania tychże baniek.

Czy odleżyny mogą być przyczyną gangreny?

Tak. Jeśli chodzi o powiązania zgorzel gazowa odleżyny, to gangrena jest jednym z możliwych -i wyjątkowo niebezpiecznych – powikłań odleżyn. Jak wiadomo, powstawanie odleżyn jest związane z długotrwałą, unieruchomioną pozycją. Pacjent przewlekle leżący jest narażony na uciski i otarcia, które prowadzą do niedokrwienia tkanek. Słabo ukrwione obszary w ranach głębokich tworzą idealne warunki do bytowania i namnażania się bakterii beztlenowych, odpowiedzialnych za rozwój gangreny. Rozwój infekcji bakteryjnej w ranie może mieć przebieg umiarkowany lub łagodny, jednak często jest powiązany z poważnym zakażeniem obszaru – tak jak w przypadku zgorzeli. Stąd tak ważne jest zapobieganie odleżynom u pacjentów unieruchomionych.

Jeśli chcesz wiedzieć więcej na temat odleżyn i powiązanych z nimi powikłaniami, sprawdź, dlaczego odleżyny są niebezpieczne.

Zgorzel gazowa a odleżyny – leczenie

Zgorzel gazowa to ciężka choroba, która wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej. Sporym utrudnieniem w leczeniu pacjenta jest szybki postęp choroby – od momentu pojawienia się bakterii do wystąpienia objawów mogą upłynąć 2-3 dni, jak i zaledwie kilka godzin. Leczenie zgorzeli gazowej i odleżyn jest tym trudniejsze, im poważniejsze stadium odleżyn, jak i etap postępowania gangreny. Kluczowe jest szybkie podanie antybiotyków choremu. Zgorzel gazowa wymaga także interwencji chirurga w obrębie rany i usunięcia zmian martwiczych. Leczenie jest długie, a śmiertelność wśród pacjentów wynosi 20-40%. W wielu przypadkach choroba wymaga amputacji kończyny lub wiąże się z trwałymi problemami zdrowotnymi pacjenta. Nieleczona gangrena prowadzi wstrząsu toksycznego i śmierci.

Jeśli Ty lub ktoś z Twoich bliskich macie odleżyny, nie warto zwlekać z ich leczeniem. Tylko w taki sposób zadbasz o swoje samopoczucie i zdrowie, zmniejszając ryzyko zakażenia rany i groźnych powikłań. W Vitabene zapewniamy wielokierunkowe leczenie odleżyn. Proces ten jest indywidualnie dopasowany do każdej osoby, a współpraca na linii lekarz-pacjent pozwala zapewnić osobie ze zmianami skórnymi szybki powrót do zdrowia. Umów wizytę w naszej przychodni już teraz – możesz to zrobić telefoniczne, online lub osobiście.

Bibliografia:

1. lek. Magdalena Wiercińska, Gangrena (zgorzel gazowa) – objawy, przyczyny i leczenie, mp.pl, data dost. 27.03.2023 r.
2. Elżbieta Wojdat i in., Zachorowanie na zgorzel gazową – opis diagnozowania przypadku [w:] Przegląd Epidemiologiczny 2005; 59:859-863.

3. Mariusz Stasiak i in., Zakażenia skóry i tkanek miękkich – złożony i aktualny problem diagnostyczny i terapeutyczny lekarza każdej specjalności medycznej [w:] Forum Medycyny Rodzinnej 2012, tom 6, nr 4, 191–200.